Μήπως το σώμα σας βρίσκεται διαρκώς σε κατάσταση συναγερμού αλλά δεν το γνωρίζετε; Οι ειδικοί προτείνουν φυσικούς τρόπους για να καταπολεμήσετε μια από τις πιο συχνές παρενέργειες του στρες.
Υπάρχουν πολλές στιγμές στη ζωή μας που πρέπει να είμαστε σε ετοιμότητα ώστε να αντιδράσουμε άμεσα σε κάτι που μας απειλεί ή μας φοβίζει. Από την εποχή των σπηλαίων ο οργανισμός του ανθρώπου τον καθιστούσε ετοιμοπόλεμο εκκρίνοντας την ορμόνη του στρες κορτιζόλη κάθε φορά που εκείνος βρισκόταν μπροστά σε κίνδυνο, κάτι που τότε συνέβαινε αρκετά συχνά. Και μπορεί σήμερα να μη χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε άγρια θηρία, ωστόσο καθημερινές καταστάσεις, όπως επαγγελματικές και οικονομικές δυσκολίες, ένας χωρισμός, μια ασθένεια ή ένα οικογενειακό ζήτημα, φαντάζουν στα μάτια μας εξίσου τρομακτικές.
Ο οργανισμός αντιλαμβάνεται και αυτά τα προβλήματα ως απειλές. Έτσι το αποτέλεσμα είναι να παράγεται συνεχώς κορτιζόλη σε μεγάλη ποσότητα, το στρες να χτυπάει κόκκινο, να βρισκόμαστε διαρκώς σε εγρήγορση, να αισθανόμαστε κουρασμένες, εξαντλημένες, να μένουμε άυπνες, ακόμα και να παίρνουμε βάρος. Το φαινόμενο αυτό, γνωστό ως επινεφριδιακή κόπωση, έχουν αναλύσει με κάθε λεπτομέρεια ερευνητές όπως ο Αμερικανός συγγραφέας Τζέιμς Γουίλσον.
Μάλιστα στο βιβλίο του Adrenal Fatigue: The 21st Century Stress Syndrome (Επινεφριδιακή κόπωση: Το σύνδρομο του στρες του 21ου αιώνα, εκδ. Smart Publications) αναφέρει πως ένα ποσοστό 80% των ενηλίκων εμφανίζει σχετικά συμπτώματα, τα οποία μπορεί να επιδεινωθούν από παράγοντες όπως η εντατική γυμναστική, που στρεσάρει τον οργανισμό, αλλά και η ανθυγιεινή διατροφή. Οι ειδικοί εξηγούν πώς θα διαγνώσουμε και θα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα.
Οι μεγάλοι πρωταγωνιστές
Τι συμβαίνει λοιπόν στον οργανισμό κάθε φορά που αγχωνόμαστε; Και πώς λειτουργεί ο μηχανισμός της επινεφριδιακής κόπωσης; Για να τον κατανοήσουν και να βρουν τις θεραπείες-κλειδιά, οι ερευνητές εξετάζουν εδώ και χρόνια το ρόλο των επινεφριδίων, δύο μικρών αδένων που βρίσκονται πάνω από τα νεφρά και οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή ορμονών όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη. Όπως παρατηρεί ο δρ Μιχάλης Παπαχαραλάμπους, ειδικός παθολόγος, διευθυντής της Ορθοβιοτικής, «στην επινεφριδιακή κόπωση αυτοί οι αδένες παράγουν υπερβολικές ποσότητες των συγκεκριμένων ουσιών με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να εξαντλούνται και να μην μπορούν να αντιδράσουν σωστά την κατάλληλη στιγμή.
Σύμφωνα με τις δικές μας παρατηρήσεις, το ποσοστό των ανθρώπων που δεν έχουν καλή ανταπόκριση στην καμπύλη της κορτιζόλης είναι περίπου 40% και αφορά κυρίως άτομα δραστήρια και παραγωγικά, ηλικίας 25-60 ετών».
Η επινεφριδιακή κόπωση διαφέρει από τις σοβαρές κλινικές μορφές υπερέκκρισης ή αντίθετα έλλειψης παραγωγής των παραπάνω ορμονών, οι οποίες άλλοτε χρήζουν ειδικής φαρμακευτικής αγωγής και άλλοτε ορμονικής υποκατάστασης.
Πώς γίνεται η διάγνωση
Η εξέταση που εφαρμόζεται τελευταία για να εξακριβωθεί η αιτία του εν λόγω προβλήματος γίνεται με λήψη σάλιου. Ο ειδικός μετρά τα επίπεδα δύο ορμονών του στρες (κορτιζόλη και DHEA) και εξετάζει τη μεταξύ τους σχέση. Τα δείγματα λαμβάνονται πρωί, μεσημέρι, απόγευμα και βράδυ. Όταν ξυπνάμε, οι τιμές της κορτιζόλης φυσιολογικά είναι χαμηλές και αυξάνονται σταδιακά.
«Αν είναι υψηλές από εκείνες τις ώρες, τότε υποψιαζόμαστε ότι υπάρχει πρόβλημα. Κανονικά το πρωί η τιμή της ορμόνης πρέπει να είναι μικρότερη από 10, το μεσημέρι 10-15, το απόγευμα 16-20 και το βράδυ 20-25. Αν αυτή η σχέση έχει αναστραφεί, πιθανόν αιτία να είναι η επινεφριδιακή κόπωση. Μια άλλη εξέταση που βοηθά στη διάγνωση ονομάζεται HRV (Heart Rate Variability) και εστιάζει στη μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού» εξηγεί ο κ. Παπαχαραλάμπους.
Με ένα οξύμετρο ο ειδικός υπολογίζει την απόσταση ανάμεσα σε δύο χτύπους της καρδιάς και με αυτό τον τρόπο βλέπει αν επικρατεί το συμπαθητικό (προετοιμάζει τον οργανισμό ώστε να είναι σε εγρήγορση αν συμβεί κάτι) ή το παρασυμπαθητικό σύστημα (παρατηρούνται βραδυκαρδία και πτώση των καρδιακών παλμών). Μέσα από αυτή τη σύνδεση νευρικού συστήματος και καρδιακού ρυθμού, αφού το πρώτο επηρεάζει το δεύτερο, ο γιατρός είναι σε θέση να βγάλει συμπεράσματα για την κατάσταση του οργανισμού.
Τι να κοιτάξετε εάν νιώθετε εξάντληση
Επειδή η επινεφριδιακή κόπωση δεν μπορεί να διαγνωστεί εύκολα, η ειδική παθολόγος Αναστασία Μοσχοβάκη προτείνει να κάνουμε το βασικό εργαστηριακό έλεγχο για να φανεί σε τι κατάσταση βρίσκεται ο οργανισμός μας και να αποκλειστεί η πιθανότητα άλλων νόσων. Αυτός περιλαμβάνει γενική αίματος (έτσι θα φανούν τα επίπεδα του σιδήρου που παίζουν σημαντικό ρόλο στην κόπωση), μέτρηση σακχάρου αίματος, εξέταση για τρανσαμινάσες, ουρία, TSH (δείχνει τη λειτουργία του θυρεοειδούς). Τα ευρήματα ίσως οδηγήσουν σε περαιτέρω εξετάσεις.
Πώς να το καταπολεμήσετε
Η επινεφριδιακή κόπωση πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα γιατί ενδέχεται να οδηγήσει σταδιακά σε κατάθλιψη, παχυσαρκία και χρόνια εξάντληση. Αρχικά ο γιατρός θα σας προτείνει να κάνετε κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής και να υιοθετήσετε υγιεινές συνήθειες, για παράδειγμα να εντάξετε τη φυσική δραστηριότητα (όχι εντατική) στην καθημερινότητά σας και να ασχολείστε με πράγματα που σας ηρεμούν.
Ακόμα:
Ξεκινήστε γιόγκα Ή διαλογισμό: Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο έντυπο Journal of Pain Research έδειξε ότι η γιόγκα κατάφερε να εξισορροπήσει τα επίπεδα της κορτιζόλης σε ασθενείς με ινομυαλγία που εμφάνιζαν χαμηλές τιμές της ορμόνης στο αίμα με συνέπεια να νιώθουν ατονία και να υποφέρουν από χρόνιο πόνο. «Η Hatha yoga μειώνει τη δραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος και μας βοηθά να παραμένουμε ήρεμοι» έχει δηλώσει η Κάθριν Κέρτις, επικεφαλής της μελέτης. Από την άλλη, όσον αφορά το διαλογισμό της επίγνωσης (mindful meditation), νέες έρευνες αποδεικνύουν ότι κατεβάζει τα επίπεδα της κορτιζόλης στο αίμα και μας επιτρέπει να διαχειριζόμαστε καλύτερα το στρες.
Γεύματιστε σε ήρεμο περιβάλλον: Όπως επισημαίνει ο κ. Παπαχαραλάμπους, πολλές από τις σύγχρονες συνήθειες, ακόμα και το ότι πλέον δεν καθόμαστε όλοι μαζί γύρω από ένα τραπέζι αλλά αντίθετα συνηθίζουμε να τρώμε βιαστικά, επιδεινώνουν το πρόβλημα, γιατί εντείνουν το στρες. Μάλιστα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Neuroendocrinology έδειξε ότι τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης που παρατηρούνται λόγω άγχους μάς ωθούν να καταναλώνουμε περισσότερο φαγητό, κατά κύριο λόγο γλυκά, επειδή προσφέρουν αίσθημα ανακούφισης. Παράγοντες όπως ο θόρυβος και η μοναξιά στο γεύμα επίσης επιδρούν αρνητικά.
Ποντάρετε στη Relora: Τα τελευταία χρόνια οι μελέτες ρίχνουν φως σε ένα φυτικό σύμπλεγμα κινεζικής προέλευσης με το όνομα Relora. Στην αρχή είχε ξεχωρίσει για την ευεργετική του δράση στην απώλεια βάρους, όμως πλέον έχει φανεί πως σταθεροποιεί την έκκριση της κορτιζόλης, μειώνοντας με αυτό τον τρόπο το στρες. Οι παρενέργειες που έχουν σημειωθεί δεν είναι σοβαρές και ενδέχεται να περιλαμβάνουν ήπια υπόταση, αλλά και αίσθημα υπνηλίας, όπως σημειώθηκε σε ένα μικρό ποσοστό όσων το δοκίμασαν (20%). Όπως τονίζει ο κ. Παπαχαραλάμπους, η συνιστώμενη δοσολογία εξαρτάται από τη σοβαρότητα του προβλήματος, ενώ το αποτέλεσμα μπορεί να φανεί μέσα σε τρεις μήνες.
0 σχόλια: