Ανάμεσα σε μουσικά βιντεοκλίπ-υπερπαραγωγές, άγρια μαλλιοτραβήγματα σε τηλεοπτικές εκπομπές, κορυφαίες στιγμές αθλητικών αγώνων, ντοκουμέντα από φυσικές καταστροφές και στιγμιότυπα με χαριτωμένα ζωάκια και μωράκια κυκλοφορεί στο YouTube το βίντεο μιας γυναίκας που επί 26΄ και 15΄΄ δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να διπλώνει πετσέτες στο σπίτι της. Ντυμένη. Το αξιοπερίεργο; Το βίντεο έχει ξεπεράσει τα 270.000 views.
Πρωταγωνίστριά του είναι η Μαρία, διάσημη στους κύκλους μιας νέας, ολοένα πιο δημοφιλούς διαδικτυακής τάσης που προτείνει τη θεωρία του ASMR (αρκτικόλεξο της επίσης δυσνόητης φράσης «autonomous sensory meridian response», δηλαδή «αυτόνομη αισθητηριακή απόκριση μεσημβρινού»). Σύμφωνα με τους οπαδούς της, συγκεκριμένα οπτικά ή και ακουστικά ερεθίσματα μπορούν να πυροδοτήσουν ένα αίσθημα ευφορίας αχαρτογράφητο ακόμη από την επιστήμη, αυτό του «εγκεφαλικού οργασμού».
Χίπηδες του διαδικτύου
Παρά την πικάντικη περιγραφή που συνοδεύει την παραπάνω εμπειρία, όσοι υποστηρίζουν ότι την έχουν ζήσει διευκρινίζουν πως στην πραγματικότητα δεν έχει σχέση με τη σεξουαλική διέγερση. Περισσότερο την παρομοιάζουν με το ευχάριστο μυρμήγκιασμα που νιώθουμε στο κεφάλι όταν μας κάνουν μασάζ στο λουτήρα του κομμωτηρίου. Η διαφορά του ASMR είναι ότι η ηδονή πηγάζει από μέσα μας, όπως υποστηρίζει η Aνατολικοευρωπαία σταρ του YouTube Μαρία στο περιοδικό Vice.
Η ίδια την παρουσιάζει περίπου σαν ένα τριπάκι μετά τη λήψη ψυχοτρόπων ουσιών: «Είναι σαν μια μικρή έκρηξη, η οποία συνοδεύεται από λάμψεις και αστέρια που απλώνονται μέχρι την πλάτη σου. Ανάλογα με τη δύναμη του ερεθίσματος που το ενεργοποιεί, κάποτε φτάνει μέχρι τους ώμους, ενώ άλλοτε μέχρι τα χέρια, τα πόδια και άλλα σημεία του σώματος». Άλλοι θιασώτες του ASMR προσθέτουν ότι αυτό το αίσθημα ευφορίας πυροδοτείται σε κάθε άνθρωπο από διαφορετικά οπτικά ερεθίσματα.
Αυτόπτης μάρτυρας
Κοινό σημείο των βίντεο ASMR είναι το γεγονός ότι όλα είναι από μονότονα έως απελπιστικά βαρετά... Ενδεικτικά μερικά από τα δημοφιλέστερα παρουσιάζουν ανθρώπους να βουρτσίζουν τα μαλλιά τους, να πουδράρουν το πρόσωπό τους, να ξεφυλλίζουν εφημερίδες, να τσαλακώνουν συσκευασίες, να σχεδιάζουν με κιμωλία σε μαυροπίνακα ή απλώς να ψιθυρίζουν ακαταλαβίστικες φράσεις. Συνήθως ο ήχος τους έχει ενισχυθεί με μικρόφωνα υψηλής ευκρίνειας. Συχνά η διάρκειά τους ξεπερνά τη μία ώρα.
Προσωπικά δοκίμασα να δω ένα φιλμ που κατέγραφε με βασανιστική βραδύτητα το άνοιγμα ενός πακέτου από το Amazon. Και ομολογώ ότι η μοναδική αίσθηση που αποκόμισα ήταν μια πλήξη τόσο ανυπόφορη ώστε δεν άντεξα να το παρακολουθήσω ούτε μέχρι τη μέση. Την ίδια ακριβώς έκβαση είχε και μια δεύτερη απόπειρά μου, να δω την περιβόητη Μαρία να διπλώνει τις πετσέτες της. Ίσως η επιφυλακτικότητά μου απέναντι στο φαινόμενο του ASMR να με εμπόδισε να αφεθώ στην επίδρασή του. Μπορεί επίσης να ανήκω στη λιγότερο προνομιούχa ομάδα ανθρώπων που είναι εγγενώς ανίκανοι να βιώσουν το φαινόμενο. Σύμφωνα με τη θεωρία του ASMR, υπάρχουν και τέτοιοι.
Kοιμηθείτε ήσυχα
Σε κάθε περίπτωση τα συγκεκριμένα βιντεάκια παρουσιάζονται και ως μια αποτελεσματική τεχνική αντιμετώπισης διαταραχών ύπνου. Ανάμεσα στους δοκιμαστές τους που το επιβεβαιώνουν είναι ο δημοσιογράφος Νίκολας Τάφνελ. Όπως γράφει ο τελευταίος στη Huffington Post, «στο μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής μου υπέφερα από αϋπνία. Αφού δοκίμασα πολλές υποτιθέμενες θεραπείες, συμπεριλαμβανομένων της ύπνωσης, της άσκησης, του αυστηρού προγράμματος ύπνου, της κατανάλωσης ζεστού γάλακτος και της χρήσης ηρεμιστικών, παραδόξως διαπίστωσα ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να ξεγελάσω τον εγκέφαλό μου να παραδοθεί στην αγκαλιά του Μορφέα είναι η αυτόνομη αισθητηριακή απόκριση μεσημβρινού».
Η παραπάνω άποψη του αρθρογράφου φέρνει στο μυαλό τα τηλεοπτικά μαθήματα ζωγραφικής του Μπομπ Ρος, που οι τηλεθεατές της ΕΤ3 θυμούνται κυρίως για την πανίσχυρη υπναγωγό δράση τους. Όντως αυτά θεωρούνται σήμερα πρώιμα δείγματα βίντεο ASMR, καθώς συγκεντρώνουν πολλά από τα χαρακτηριστικά της τεχνικής. Για παράδειγμα, τον καθησυχαστικό τόνο ενός ειδικού που δίνει οδηγίες στο κοινό.
Ενώ ωστόσο οι παραπάνω εκπομπές του πρόωρα χαμένου παρουσιαστή ανάγονται στις δεκαετίες του ‘80 και του ΄90, το ASMR ως διαδικτυακή τάση μετρά έξι χρόνια ζωής. Μόλις το 2008 εμφανίστηκε το διαδικτυακό φόρουμ «Κοινότητα των Αισθησιοκρατών (!)», όπου διάφοροι χρήστες έγραφαν ότι κάποιες φορές νιώθουν ένα παράξενο μούδιασμα στο κεφάλι αλλά δεν ξέρουν γιατί. Χρειάστηκε να περάσουν ακόμα δύο χρόνια (2010) προτού μια Αμερικανίδα επαγγελματίας στον τομέα της υγείας, η Τζένιφερ Άλεν, εισαγάγει τον επιστημονικοφανή όρο.
Ντοκιμαντέρ στα προσεχώς
Επιστημονικοφανής, επειδή για την ώρα δεν είναι επιστημονικός. Γιατί παρά την απήχηση που έχουν τα βίντεο ASMR στο YouTube, αλλά και το γεγονός ότι πολλοί ιδιώτες δρουν σήμερα ως αυτόκλητοι ερευνητές του φαινομένου μέσα από ιστοσελίδες όπως η www.asmr-research.org, η ακαδημαϊκή κοινότητα πολύ πρόσφατα αποφάσισε να ασχοληθεί με αυτό. Για την ακρίβεια μόλις ολοκληρώθηκε η πρώτη επιστημονική μελέτη από ειδικούς του αμερικανικού Κολεγίου Ντάρμουθ, οι οποίοι επιχείρησαν να καταγράψουν με μαγνητική τομογραφία (MRI) την αντίδραση του εγκεφάλου μας σε ερεθίσματα που υποτίθεται ότι πυροδοτούν τον «εγκεφαλικό οργασμό».
Τα αποτελέσματα αναμένεται να δημοσιευτούν μέχρι το τέλος του χρόνου. Παράλληλα αυτή την περίοδο ετοιμάζεται το πρώτο σχετικό ντοκιμαντέρ με τίτλο Tingly Sensation: The ASMR Story(Περίεργη αίσθηση: Η ιστορία του ASMR) μετά την επιτυχή χρηματοδότησή του στην πλατφόρμα crowdfunding Kickstarter.
Τι μπορούμε να πούμε στο μεταξύ με βεβαιότητα; Τα βίντεο του ASMR είναι μια τεχνική που έχουμε τη δυνατότητα να δοκιμάσουμε ακίνδυνα και ανέξοδα στο σπίτι. Αν μη τι άλλο, μας προκαλούν να πατήσουμε για λίγο «παύση» στους φρενήρεις ρυθμούς της καθημερινότητάς μας. Από αυτή την άποψη τουλάχιστον δεν αποτελούν σπατάλη χρόνου.
Δοκιμάστε την τύχη σας
Στις παρακάτω διευθύνσεις θα βρείτε μερικά από τα δημοφιλέστερα βίντεο ASMR:
www.youtube.com/user/GentleWhispering, www.youtube.com/user/ASMRrequests, www.youtube.com/user/HeatherFeatherASMR, www.youtube.com/user/TheWaterwhispers
0 σχόλια: