Παρόλο που δεν μπορούμε να το κουρδίσουμε ούτε να το ακούσουμε να κάνει τικ τακ, το βιολογικό μας ρολόι δουλεύει ασταμάτητα επηρεάζοντας τόσο τη διάθεση όσο και την αποδοτικότητά μας.
Το κιρκαδικό μας σύστημα καθορίζεται γενετικά με βάση τον κύκλο της ημέρας και της νύχτας όπως αυτός προκύπτει από την περιστροφή της Γης και ελέγχει τις συνήθειές μας όσον αφορά τον ύπνο. Έτσι, ανάλογα με τη στιγμή του 24ώρου κατά την οποία είμαστε πιο δραστήριοι, εντασσόμαστε σε μία από τις τρεις κατηγορίες «χρονοτύπων»: πρωινός, νυχτερινός και μεσαίος.
Στο πρώτο γκρουπ ανήκουν όσοι θέλουν να ξυπνούν νωρίς το πρωί και στο δεύτερο εκείνοι που έχουν την τάση να αργούν να κοιμηθούν το βράδυ. Το τρίτο περιλαμβάνει την πλειονότητα των ανθρώπων, που αρχίζουν να ενεργοποιούνται όταν έξω έχει φως και χαλαρώνουν σταδιακά όσο σκοτεινιάζει.
Βέβαια από την παραπάνω διάκριση δεν λείπουν και τα δύο άκρα, δηλαδή οι υπερβολικά πρωινοί ή νυχτερινοί τύποι. Σύμφωνα με τον Φρέντερικ Μ. Μπράουν, PhD, καθηγητή ψυχολογίας και διευθυντή στο τμήμα Human Performance Rhythms του Penn University, όσο πιο ακραίο χρονότυπο διαθέτει κάποιος, τόσο πιο δύσκολο είναι για εκείνον να βελτιώσει τον κύκλο του ύπνου του. Αξίζει όμως να προσπαθήσει; Ποιο όμως είναι το επιθυμητό; Το πρωινό ξύπνημα.
Δείτε ποια οφέλη αποκομίζουν όσοι σηκώνονται από το κρεβάτι νωρίς:
1. Είναι πιο ευτυχισμένοι. Παλαιότερη μελέτη έχει συνδέσει την ανεβασμένη διάθεση με το πρωινό ξύπνημα, αλλά η μεταπτυχιακή φοιτήτρια Ρενέ Μπις από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο και οι συνάδελφοί της πρόσθεσαν στην εξίσωση το εξής στοιχείο: βρήκαν ότι όποιος σηκώνεται από το κρεβάτι του νωρίς το πρωί, είτε νέος είτε μεγαλύτερος σε ηλικία, βιώνει συχνότερα θετικά συναισθήματα και ευεξία.
2. Είναι πιο αποδοτικοί. Οι πρωινοί τύποι τα καταφέρνουν καλύτερα απ' ό,τι οι νυχτερινοί με ό,τι κι αν καταπιάνονται. Γενικότερα η εξήγηση είναι λογική: όσοι ξυπνούν νωρίς το πρωί καταρτίζουν ένα πιο σωστό καθημερινό πρόγραμμα, επικεντρώνονται στους στόχους τους, λύνουν εύκολα μικροπροβλήματα που ενδέχεται να τους δημιουργήσουν άγχος και έτσι δεν αποδιοργανώνονται.
3. Είναι έτοιμοι για όλα από το πρώτο λεπτό που ξυπνούν. Δεν βρίζουν που ακούν το ξυπνητήρι να χτυπάει, ούτε το κλείνουν εκνευρισμένοι. Αντιθέτως πηδούν από το κρεβάτι με χαμόγελο. «Ο πρωινός τύπος συνήθως σηκώνεται γρήγορα χωρίς να νιώθει ζαλισμένος. Γεμάτος ενέργεια και χαρά, μπορεί να ξεκινήσει σχεδόν αμέσως ακόμα και τις πιο απαιτητικές δραστηριότητες» σημειώνει ο Μάικλ Σμολένσκι, PhD, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας.
4. Είναι απίστευτα παραγωγικοί τις πρωινές ώρες. Προτού οι «κουκουβάγιες» διώξουν από πάνω τους τη θολούρα που συνοδεύει το ξύπνημα, οι «κορυδαλλοί» μπορεί να έχουν γυρίσει από το γυμναστήριο, να έχουν ήδη ετοιμάσει πρωινό και να έχουν επικοινωνήσει μέσω διαδικτύου με τους φίλους ή τους συνεργάτες τους.
5. Είναι πιο ευσυνείδητοι. Σύμφωνα με τον Μπράουν, οι πρωινοί τύποι φημίζονται για την πνευματική τους εγρήγορση, η οποία τους εξασφαλίζει ορθότερες επιλογές και επιτυχή αποτελέσματα σχεδόν σ΄ ό,τι κι αν κάνουν.
6. Έχουν ελάχιστες πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη. Πλήθος ερευνών βάζουν στο στόχαστρο για τα υψηλά ποσοστά εμφάνισης κατάθλιψης το ξενύχτι. Όπως σχολιάζει ο Μπράουν, οι πρωινοί τύποι είναι πιο δυναμικοί και έχουν την ευκαιρία να θέτουν κανόνες σε διάφορους τομείς. Από την άλλη οι νυχτερινοί περνούν τη ζωή τους έχοντας συνεχώς την αίσθηση ότι τους λείπει ύπνος, γεγονός που τους κάνει αδύναμους κρίκους. Αυτό από μόνο του ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική τους υγεία.
7. Διαθέτουν καλά στοιχεία και ευχάριστη προσωπικότητα. Οι πρωινοί τύποι, με βάση μια μικρής έκτασης μελέτη που εκπονήθηκε το 2013, είναι σχεδόν απίθανο να αναπτύξουν χαρακτηριστικά όπως μεγαλομανία, εγωπάθεια, έλλειψη συμπόνοιας ή να υιοθετήσουν χειριστική συμπεριφορά απέναντι στους άλλους.
0 σχόλια: