Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2013

Το κίτρινο και το μπλε στη ζωή της Αντελ

Όλη η ιστορία -αλλά και η παραφιλολογία- πίσω από την πιο πολυσυζητημένη ταινία της χρονιάς.

Νικήτρια του φετινού Χρυσού Φοίνικα στις Κάννες, τολμηρή, πολυσυζητημένη για τις λεσβιακές ερωτικές σκηνές της, τρίωρη, αισθησιακή, μαγευτική και για πολλούς μία από τις καλύτερες -αν όχι η καλύτερη- ταινία της χρονιάς. 'Η Ζωή της Αντελ' (στα γαλλικά 'La Vie d’ Adèle', στα αγγλικά 'Blue Is The Warmest Color') -που προβάλλεται από χθες Πέμπτη 31 Οκτωβρίου στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες- δεν είναι απλά η εξιστόρηση μιας πορνογραφικής σχέσης, όπως και οι δυναμικές ανάμεσα στο τρίο Abdellatif Kechiche-Adèle Exarchopoulos-Léa Seydoux δεν μαρτυρούν μια απλή επαγγελματική/καλλιτεχνική συνεργασία. Πριν σας αφηγηθούμε πόσο ζεστό βρήκαμε εμείς το μπλε χρώμα, σκαλίσαμε τις κίτρινες στιγμές αυτής της ιστορίας.

Το κίτρινο

Το σκάνδαλο ξεκίνησε κάπου στα τέλη Μαΐου όταν ένα γαλλικό κινηματογραφικό σωματίο, 15 μέλη του οποίου εργάστηκαν στην παραγωγή του Kechiche, αποκάλυψε στον Τύπο πως το πρόγραμμα γυρισμάτων ήταν εξαντλητικό, πως ο σκηνοθέτης απαιτούσε από τους συντελεστές να δουλεύουν 16 ώρες την ημέρα και να είναι διαθέσιμοι οποιαδήποτε στιγμή (ακόμα και Σαββατοκύριακα) και πως η ατμόσφαιρα στα γυρίσματα ήταν δυσάρεστη και δημιουργούσε σε όλους την αίσθηση πως ο αυταρχικός σκηνοθέτης τους εκβίαζε και τους ταλαιπωρούσε.

Το πραγματικό όμως σκάνδαλο ξέσπασε, όταν οι ίδιες οι πρωταγωνίστριες του έργου (και κυρίως η Seydoux που ενσαρκώνει την Emma, την κοπέλα με τα βαμμένα μπλε μαλλιά που ερωτεύεται η έφηβη Adèle) δήλωσαν πως δεν πρόκειται ποτέ να ξανασυνεργαστούν με τον Kechiche γιατί είχε παράλογες απαιτήσεις από εκείνες, τις βασάνιζε, τις εξαντλούσε και τους φερόταν χωρίς ίχνος σεβασμού.

Μόνο για τη σκηνή του κεραυνοβόλου έρωτα (που διαρκεί μόλις μερικά δευτερόλεπτα) η Seydoux αποκάλυψε ότι χρειάστηκαν πάνω από 100 λήψεις και δεν δίστασε να αναφέρει πως κατά τη διάρκεια των (ομολογουμένως πολύ τολμηρών και μεγάλων σε διάρκεια) ερωτικών σκηνών, δεν απασχολούσε καθόλου τον Kechiche να νιώθουν άνετα εκείνες, ούτε τους έφτιαξε μια "χορογραφία" για να τις διευκολύνει, αλλά επέμενε στο ωμό πάθος, τις έβαζε να γυρίζουν την ίδια σκηνή ξανά και ξανά και απαιτούσε να του έχουν τυφλή εμπιστοσύνη και να φτάσουν στα άκρα για χάρη του οράματός του.

Μετά από όλα αυτά, ακολούθησε ένα ολόκληρο σήριαλ: ο Kechiche άρχισε να δηλώνει δεξιά και αριστερά πως η ταινία δεν έπρεπε να κυκλοφορήσει ποτέ, έπειτα άλλαξε γνώμη, στη συνέχεια έπαθε ξανά υστερία και απειλούσε να μηνύσει τη Seydoux -μέσα σε όλα βγήκε και η καλλιτέχνης που έχει γράψει και εικονογραφήσει το graphic novel στο οποίο βασίζεται η ταινία, Julie Maroh, και είπε πως δεν θεωρεί πως το φιλμ σέβεται το πρωτότυπο και το ξεκατίνιασμα πήρε επικές διαστάσεις.

Ευτυχώς όλο αυτό το παρασκήνιο δεν αντικατροπτίζεται ούτε στο ελάχιστο στην ταινία -ένα σπάνιο κινηματογραφικό κομψοτέχνημα- και οι τρεις βασικοί συντελεστές μπορούν να υπερηφανεύονται για μια ζωή για το κατόρθωμά τους να γοητεύσουν την επιτροπή του Φεστιβάλ των Καννών τόσο πολύ, έτσι ώστε να την οδηγήσουν να απονείμει το βραβείο όχι μόνο στον σκηνοθέτη αλλά και στις δύο πρωταγωνίστριές του, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού.

Το μπλε

Θα μπορούσα να γράψω χιλιάδες λέξεις για όλες τις εντυπώσεις που μου άφησε η ταινία (είχα την τύχη να τη δω στην τελετή λήξης του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας 'Νύχτες Πρεμιέρας' και τη λάτρεψα) αλλά δεν θέλω να μιλήσω για το στόρι, ούτε να την κρίνω σκηνοθετικά (εξάλλου δεν είναι η δουλειά μου) -επιλέγω λοιπόν να μείνω στα παρακάτω.

Οι σκηνές της ταινίας που θα σου μείνουν αλησμόνητες δεν είναι οι ερωτικές. Αυτές υπάρχουν εκεί για να σοκάρουν τους συντηρητικούς, να συζητηθούν και να φέρουν κόσμο στις κινηματογραφικές αίθουσες. Προσωπικά δεν τις βρήκα περιττές, ούτε με ενόχλησε η διάρκειά τους. Ο σκηνοθέτης θέλησε να αποτυπώσει το αχόρταγο πάθος που βιώνει ένα ζευγάρι στα πρώτα στάδια της σχέσης του και να δείξει (αρκετά ρεαλιστικά) πώς η αμοιβαία ερωτική επιθυμία μετατρέπεται σε σαρκική απόλαυση. Βγαίνοντας από την κινηματογραφική αίθουσα τρεις ώρες μετά, θα έχεις προσπεράσει τελείως το λεσβιακό σεξ. Αλλά θα σου έρχεται συνέχεια στο μυαλό η (εξαιρετική) Adèle Exarchopoulos, το σεξαπίλ της, τα μαλλιά που πέφτουν στο πρόσωπό της, το πώς μιλάει, το πώς χορεύει, το πώς εκνευρίζεται, το πώς παραδίδει μάθημα σε παιδάκια δημοτικού, το πώς φλερτάρει, το πώς γελάει, το πώς κοιμάται, το πώς τρώει μακαρόνια με κιμά, το πώς κοιτάζει. Και με τα δικά της μάτια, θα έχεις ερωτευτεί, σαγηνεύσει, ζήσει, κλάψει.

Η Adèle ερωτεύεται την Emma μια μοιραία μέρα, περνώντας δίπλα της στο δρόμο -τη μαγνητίζουν τα μπλε της μαλλιά. Η σκηνή που οι δύο πρωταγωνίστριες χρειάστηκε να γυρίσουν πάνω από 100 φορές, μέχρι να πετύχουν την τέλεια λήψη είναι ίσως η καλύτερη σκηνή κεραυνοβόλου έρωτα που έχουμε δει στο σινεμά και ό,τι ακολουθεί μετά είναι μια από τις πιο αληθινές και πειστικές αναπαραστάσεις του κύκλου που κάνει μία σχέση από τη στιγμή που δύο άνθρωποι (ανεξαρτήτως φύλου) παύουν να είναι δυό ξένοι, μέχρι την προδοσία, τη φθορά, τη "μάχη", την απελπισία του χωρισμού (άλλη μία συγκλονιστική σκηνή), την μάταιη απόπειρα επανασύνδεσης και τη συνειδητοποίηση της αναπόφευκτης ανάγκης επιστροφής στην αρχική κατάσταση, σαν να μη συνέβη ποτέ τίποτα.

H ζωή της Αντέλ θα μπορούσε να είναι ένα κεφάλαιο από τη δική σου ζωή. Και σ'αυτό το κεφάλαιο το μπλε θα ήταν το πιο ζεστό χρώμα, εκείνο που κάνει την καρδιά σου να χτυπά πιο γρήγορα και τα μάγουλά σου να κοκκινίζουν.