Ο αφρός στη μπύρα είναι εκ των ων ουκ άνευ: Ένα ποτήρι μπύρα χωρίς αφρό είναι για πολλούς άκρως «ξενερωτικό» θέαμα, εν αντιθέσεις με την «πλούσια» εικόνα που παρέχει ένα «ευπρεπές» ποτήρι γοητευτικής ξανθιάς (ή μαύρης ή οτιδήποτε προτιμά ο καθένας) με πλούσιο αφρό.
Ωστόσο, πέρα από το οπτικό και αισθητικό κομμάτι, ο αφρός έχει συγκεκριμένες χρησιμότητες: Η πρώτη είναι σαφώς το ότι επιτρέπει στον πότη να καταλάβει πότε η μπύρα είναι ξεθυμασμένη και άρα καλύτερο να μην καταναλωθεί. Η δεύτερη είναι ότι βελτιώνει σημαντικά το άρωμα της μπύρας: Ο αφρός αποστέλλει στοιχεία του όλοι μίγματος στα τοιχώματα και στην κορυφή του ποτηριού, με ευχάριστα αποτελέσματα, ενώ παράλληλα «απαλύνει» την όλη γεύση.
Το τρίτο πλεονέκτημα που παρέχει ο αφρός είναι κατεξοχήν...παρεΐστικο: Αυτό που κάνει είναι να εμποδίζει τη μπύρα να (συνεχίζει να) χύνεται από το ποτήρι όταν τσουγκρίζετε τα ποτήρια με τους φίλους σας (κάτι που, ως γνωστόν, για να γίνει σωστά, πρέπει να γίνει με δύναμη, θόρυβο και δυνατές φωνές από την παρέα).
Πώς γίνεται αυτό: Από πλευράς φυσικής, το φαινόμενο είναι απλό. Πρόκειται για κύματα του υγρού, που κινούνται προς τα εμπρός και τα πίσω. Με το πέρασμα του χρόνου, η ενέργεια αυτών των κυμάτων μειώνεται, και γίνονται όλο και μικρότερα. Προφανώς, αυτό συμβαίνει αναπόφευκτα. Σε θεωρητικό επίπεδο, τα κύματα αυτά συνεχίζονται επ'άπειρον, καθώς γίνονται όλο και μικρότερα. Σε πρακτικό επίπεδο, στην «εξίσωση» εμφανώς υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες, καθώς κάποια στιγμή το φαινόμενο σταματά.
Σύμφωνα με νέο paper στο Physics of Fluids, για αυτό ευθύνεται κάτι που λέγεται «τριχοειδής δράση»: Πρόκειται για το φαινόμενο που επιτρέπει σε ένα σφουγγάρι ή χαρτί να ρουφά τα υγρά από μια επιφάνεια, σε κάποια έντομα να περπατούν στο νερό και στα φυτά να τραβούν το νερό από τις ρίζες τους. Εάν βάλετε ένα καλαμάκι σε ένα ποτήρι νερό, το υγρό θα ανεβεί στο εσωτερικό του για λίγο, αλλά κάποια στιγμή θα σταματήσει. Αυτό σημαίνει επειδή η μάζα του υγρού γίνεται αρκετά μεγάλη για να «ηττηθούν» οι διαμοριακές δυνάμεις από τη βαρύτητα.
«Αυτές οι τριχοειδείς δυνάμεις είναι μικρές, αλλά είναι πολύ σημαντικές όσο τα μεγέθη ή οι κινήσεις είναι μικρές» αναφέρει ο Πιερ Τόμας Μπρουν, μαθηματικός του ΜΙΤ. Είναι αυτές οι δυνάμεις, διαπιστώθηκε, που «ελέγχουν» το φαινόμενο της μπύρας που αναταράσσεται κάτω από τον αφρό.
Είναι γνωστό ότι ο αφρός επιβραδύνει την αναταραχή στα υγρά, οπότε και οι ερευνητές πειραματίστηκαν με αφρό σαπουνιού σε νερό. Από πειράματα και θεωρητική ανάλυση, διαπιστώθηκε ότι το τριχοειδές φαινόμενο από τις σαπουνάδες προκαλεί μικρές κεκλιμένες πιέσεις κοντά στα τοιχώματα του δοχείου, κάτι που μειώνει την αναταραχή πολύ πιο γρήγορα από ό,τι θα γινόταν κανονικά.
Τα αποτελέσματα της έρευνας, σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορούν να ωφελήσουν σε αντικείμενα όπως η αποτροπή της μεγάλης αναταραχής υγρού μέσα σε δοχεία/ δεξαμενές, όπως πχ καύσιμα σε σκάφη, όπου θα μπορούσαν να προκληθούν μεγάλα προβλήματα.
0 σχόλια: