Πώς δημιουργήθηκε ο όρος της κυτταρίτιδας και γιατί αποτελεί πρόβλημα των σημερινών γυναικών. Όσο σοκαριστικό κι αν ακούγεται, είναι αληθινό: η «κυτταρίτιδα» δεν υπάρχει στην πραγματικότητα.
Για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι, αυτό που ισχύει είναι πως πράγματι υπάρχει υποδόριο λίπος και ινώδης ιστός κάτω από το δέρμα σου. Και πράγματι, στη πλειοψηφία των ανθρώπινων σωμάτων, υπάρχουν περιοχές στις οποίες το δέρμα φαίνεται σα χαραγμένο. Μέχρι σχετικά πρόσφατα, δεν υπήρχε λέξη για να το περιγράψει, γιατί «αυτό» δεν ήταν διαδεδομένο. Πριν μισό αιώνα, κανείς δεν είχε καν ακούσει τον όρο «κυτταρίτιδα», πόσο μάλλον να το έχει αναγνωρίσει ως πρόβλημα. Σήμερα, εκατομμύρια χρημάτων έχουν ξοδευτεί σε αντικυτταριτιδικά προϊόντα, παρ’όλη την έλλειψη αποδείξεων πως πράγματι έχουν αποτέλεσμα. Κάτι το οποίο φαίνεται να βγάζει νόημα, καθώς κανείς δε μπορεί να θεραπεύσει κάτι που στην πραγματικότητα δεν υπάρχει.
Τον Απρίλιο του 1968, η Vogue έγινε το πρώτο περιοδικό αγγλικής γλώσσας που χρησιμοποίησε σε τεύχος του τον όρο «κυτταρίτιδα», φέρνοντας στον κόσμο και μια νέα λέξη αλλά και ένα νέο μοδάτο τρόπο για να μισούν οι Αμερικανίδες τα σώματα τους. Ποια είναι λοιπόν η ιστορία του όρου «κυτταρίτιδα» και πώς κατάφερε να γίνει μια παγκόσμια ενδημία;
Όλα ξεκίνησαν στη Γαλλία, όπου το 1873, οι γιατροί Émile Littré και Charles-Philippe Robin συμπεριέλαβαν τον όρο σε ένα ιατρικό λεξικό, την 12η έκδοση του Dictionnaire de Médecine. Επρόκειτο για την πρώτη γνωστή χρήση της λέξης, σύμφωνα με την καθηγήτρια Rossella Ghigi, η οποία μελέτησε την ιστορία της κυτταρίτιδας και είναι μέχρι σήμερα η πιο αναλυτική έρευνα πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι ο αρχικός ορισμός της κυτταρίτιδας δεν έχει καμία σχέση με το λίπος ή τις χαράξεις. Ήταν απλώς ένας γενικός όρος που εφαρμόστηκε για τα κύτταρα ή τους ιστούς σε μια κατάσταση φλεγμονής ή λοίμωξης.
Η κυτταρίτιδα μεταφέρθηκε από τα ιατρικά εγχειρίδια στο γενικό λεξικό κάποια στιγμή στις αρχές του αιώνα, χάνοντας στην πορεία τον πραγματικό της ορισμό. Είναι δύσκολο να εντοπίσουμε την ακριβή πορεία του, αλλά όπως επισημαίνει η Ghigi, ήταν μια εποχή κατά την οποία η ιατρική επιστήμη προχωρούσε με γρήγορο ρυθμό – ενώ ταυτόχρονα εξελίχθηκε και μια άλλη βιομηχανία. Η ιστορία της γαλλικής ομορφιάς είναι σχεδόν τόσο παλιά όσο και η ίδια η χώρα, αλλά κατά τη διάρκεια των μεσοπολεμικών χρόνων, το Παρίσι έγινε η πρωτεύουσα ομορφιάς του κόσμου.
Η καθηγήτρια Holly Grout διερεύνησε αυτό το φαινόμενο στο βιβλίο της, γράφοντας ότι το πρώτο από τα θρυλικά ιδρύματα ομορφιάς της Γαλλίας άνοιξε το 1895, ακολουθούμενο γρήγορα από πολλά άλλα. «Η σταθερή αύξηση του αριθμού των ινστιτούτων πριν από τον πόλεμο, ωστόσο, δεν ήταν τίποτα σε σύγκριση με τη ραδγαία τους ανάπτυξη μετά από αυτήν», γράφει η Grout. Επιπλέον, τα ινστιτούτα αυτά εισήγαγαν μια ποικιλία νέων «ειδικών», που απασχολούσαν αισθητικούς, μασέρ και «ακόμη και γιατρούς και χημικούς».
Μετά τον πόλεμο, το αρχέτυπο της μοντέρνας θηλυκότητας άλλαξε, καθώς η γυναίκα ήταν απελευθερωμένη, κοινωνική και αδιαφορούσε για τους αυστηρούς κανόνες της παλιάς κοινωνίας. Πάνω από όλα ομως, η γυναίκα ήταν ορατή. «Δεν ήταν μόνο η μεγαλύτερη παρουσία γυναικείων σωμάτων, αλλά και η προβολή αυτών στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, στα υλικά μάρκετινγκ και στη σκηνή που επηρέασαν από κοινού τον τρόπο με τον οποίο οι Γαλλίδες αντιμετωπίζονταν».
Η Ghigi αναφέρει την έκδοση του Φεβρουαρίου του 1933 του περιοδικού Votre Beauté ως προς την πρώτη χρήση της «κυτταρίτιδας» σε μια εμπορική έκδοση. Εκεί, η λέξη απέκτησε το νέο ορισμό. Το άρθρο, που γράφτηκε από τον Dr. Debec, ορίζει την κυτταρίτιδα ως συνδυασμό «ύδατος, υπολειμμάτων, τοξινών, λίπους, τα οποία σχηματίζουν ένα μίγμα ενάντια στα οποία κάποιος είναι κακώς οπλισμένος». Το αποτέλεσμα ήταν κάτι σαν λίπος – αλλά διαφορετικό από το άλλο λίπος γιατί φαινόταν αδύνατο να ξεφορτωθείς. Ήταν επίσης, πρόσθεσε, ένα «θηλυκό» πρόβλημα.
Παρ’όλο που η κυτταρίτιδα δεν είχε θεωρηθεί πρόβλημα πριν, μετά από αυτό το άρθρο, τα πράγματα άλλαξαν. Τα γαλλικά σπα άρχισαν να διαφημίζουν «θεραπείες» για αυτή την «κατάσταση», συμπεριλαμβανομένων των ειδικών σαπουνιών και των μασάζ.
Η κυτταρίτιδα άρχισε να απασχολεί γυναίκες και εκτός Γαλλίας, καθώς ακόμη ένας πόλεμος ξέσπασε. Μερικοί αναφέρουν τον Β΄ Παγκόσμιο για τη διάδοση της λιποφοβίας ως ένα πολιτισμικό χαρακτηριστικό. Σιγά-σιγά άρχισαν να διαμορφώνονται νέες ιδέες γύρω από τη γυναικεία εμφνάνιση – ο σωματότυπος-κλεψύδρα ήταν εκτός μόδας, όπως και οι κορσέδες που ενίσχυαν το εν λόγω σώμα, και το προτιμώμενο σχήμα σώματος ήταν «σωληνοειδές» και λεπτό. Η έννοια της δίαιτας έγινε δημοφιλής, μαζί με αυτήν και το συναίσθημα αυτοδιάθεσης. «Το να είσαι λεπτός και άπαχος θεωρείται επί του παρόντος θέμα αυτοπειθαρχίας, αφοσίωσης, θάρρους». Το σωματικό λίπος υπήρξε κάποτε ένδειξη ευημερίας και αποθήκευσης ενέργειας στο σώμα, αλλά από εκείνη την εποχή και έπειτα, ήταν «ένα άχρηστο, παρασιτικό φορτίο.» Η λιπαρότητα έγινε σύμβολο της αδυναμίας, της τεμπελιάς, και της ανηθικότητας. Ήταν μια προσωπική αποτυχία.
Καθώς το νέο πρότυπο της γυναικείας ομορφιάς εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο, το ίδιο συνέβη με τον πανικό για την κυτταρίτιδα. «Κυτταρίτιδα: Το λίπος που δεν θα μπορούσατε να χάσετε πριν», δήλωνε τίτλος της Vogue το 1968, εισάγοντας τις Αμερικάνες στην εν λόγω έννοια.
Σήμερα, η αγορά έχει γεμίσει με λεγόμενες «θεραπείες». Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC) έχει προβεί με επιτυχία σε νομικές ενέργειες κατά πολλών κατασκευαστών αυτών των προϊόντων, με βάση ψευδείς ή παραπλανητικές διαφημίσεις, όπως L’Occitane, Wacoal, Rexall, QVC, Nivea – προσπάθησε να πουλήσει μια θεραπεία κυτταρίτιδας. Στην ουσία, δεν υπάρχει κανένας τρόπος για να πωληθεί μια θεραπεία για την κυτταρίτιδα, επειδή δεν υπάρχει καμία θεραπεία, επειδή δεν υπάρχει τίποτα για να θεραπεύσει.
Με λίγα λόγια, η λεγόμενη «κυτταρίτιδα» είναι το εξής: Κάτω από το δέρμα, υπάρχει ένα στρώμα λίπους, το οποίο κρατείται στη θέση του από έναν ινώδη ιστό, ο οποίος σχηματίζει ένα είδος διχτυού. Μερικές φορές, τα λιπώδη κύτταρα συσσωρεύονται και ωθούνται μέσα από τις τρύπες σε αυτό το δίχτυ, δημιουργώντας αυτές τις ορατές κοιλότητες. Πρόκειται για ένα φυσιολογικό χαρακτηριστικό, το οποίο εμφανίζεται σε ποσοστό περίπου 80-98% των γυναικών και πολύ μικρότερο ποσοστό ανδρών.
Γιατί επηρεάζει κυρίως τις γυναίκες; Τι είναι διαφορετικό για το μικρό ποσοστό των γυναικών που δεν το έχουν; Υπάρχουν πολλές θεωρίες. Το θέμα όμως είναι ότι η κυτταρίτιδα στην πραγματικότητα ήταν πάντα εκεί. «Πριν φτιαχτεί», γράφει η Ghigi, «η κυτταρίτιδα ήταν απλά θηλυκή σάρκα».
0 σχόλια: