Η αιτία της συνεχούς κόπωσης εντοπίζεται από τους περισσότερους στην υπερένταση που δημιουργεί η διεκπεραίωση πολλαπλών και πολύωρων εργασιών, στο καθημερινό στρες, καθώς και στον ανεπαρκή ύπνο.
Ωστόσο, αρκετοί αισθάνονται κουρασμένοι και κατά την περίοδο των διακοπών. Σε αυτήν την περίπτωση, η κόπωση είναι σύμπτωμα κάποιας άλλης παθογόνου κατάστασης, η οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί αμέσως.
1. Αναιμία
Η πιο συχνή κρυφή αιτία της κόπωσης είναι η ανεπάρκεια αίματος που προκαλείται από την έλλειψη αιμοσφαιρίνης, αιματοκρίτη και σιδήρου, η οποία συντελείται με αρκετά αργό ρυθμό. Έτσι, γίνεται αρκετά επικίνδυνη, αφού δεν γίνεται αντιληπτή με άλλα συμπτώματα, εκτός από την κούραση.
«Αρκετοί είναι αυτοί που περπατούν ακόμη και διακόσια μέτρα και κουράζονται και αποδίδουν την κούραση στο κάπνισμα. Τα πράγματα δεν είναι όμως έτσι», εξηγεί ο επιμελητής Α΄ Πνευμονολογίας στο Νοσοκομείο της Νάουσας, και προσθέτει: «Το σημαντικό έλλειμμα αιμοσφαιρίνης, μιας πλούσιας σε σίδηρο πρωτεΐνης των ερυθρών αιμοσφαιρίων η οποία μεταφέρει οξυγόνο από τους πνεύμονες στα υπόλοιπα όργανα του σώματος, προκαλεί έντονη κόπωση».
Μάλιστα, «η κατάσταση είναι τόσο επικίνδυνη, που εάν δεν βρούμε την πηγή της απώλειας αίματος μπορεί να πάθουμε ασφυξία, ενώ λειτουργούν φυσιολογικά οι πνεύμονές μας, μιας και οι ιστοί του σώματος ξεμένουν από το απαραίτητο οξυγόνο», εξηγεί η επιμελήτρια Α΄ Πνευμονολογίας στο Νοσοκομείο Γιαννιτσών.
Οι συχνότερες αιτίες που προκαλούν μικροσκοπική απώλεια αίματος είναι η εσωτερική αιμορραγία από έλκος στομάχου, ο καρκίνος εντέρου, η διαφραγματοκήλη και οι πολύποδες εντέρου. Επιπλέον, το σύνδρομο δυσαπορρόφησης εντέρου μπορεί να προκαλέσει έλλειμμα σιδήρου, φυλλικού οξέος και βιταμίνης Β12 με παρόμοια συμπτώματα.
Αναιμία προκαλείται και σε περιπτώσεις μεγάλης απώλειας αίματος από έμμηνο ρύση, καθώς και σε περιόδους ανάπτυξης των παιδιών. Μπορεί, επίσης, να είναι αποτέλεσμα μιας χρόνιας πάθησης όπως η νεφροπάθεια.
Τι πρέπει να γίνει
Κατ΄ αρχάς μία γενική εξέταση αίματος με συμπληρωματικά σίδηρο και φεριτίνη. Σε περίπτωση που οι τιμές αιμοσφαιρίνης και αιματοκρίτη είναι πιο χαμηλές από αυτές της αναφοράς, η εφαρμογή μιας αποτελεσματικής θεραπευτικής μεθόδου ενάντια στην αναιμία συμβάλλει στην καταπολέμηση των συμπτωμάτων της κόπωσης, τα οποία προβλέπεται να υποχωρήσουν σε περίπου έναν μήνα.
Η πιο συχνή μέθοδος για τη θεραπεία της αναιμίας είναι η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου, καθώς και η υιοθέτηση πλούσιας σε σίδηρο διατροφής που περιλαμβάνει κόκκινο κρέας, κυρίως συκώτι και μοσχάρι, όσπρια (φακές, φασόλια), σαλάτα με σταυρανθή λαχανικά όπως είναι το μπρόκολο, το λάχανο και το κουνουπίδι και φρούτα πλούσια σε βιταμίνη C όπως είναι το ακτινίδιο, το πορτοκάλι και οι φράουλες.
Εάν τα συμπτώματα δεν υποχωρήσουν σ΄ έναν μήνα, θα πρέπει να πραγματοποιηθούν ενδελεχείς εξετάσεις, όπως κολονοσκόπηση, γαστροσκόπηση, μικροκάμερα κ.ά.
2. Καρδιοπάθεια
«Σε περίπτωση που κάποιος αισθάνεται έντονη κόπωση έπειτα από εύκολη σωματική δραστηριότητα που διαρκεί λιγότερο από 10 λεπτά και δεν είναι παχύσαρκος, ίσως η κούραση να προειδοποιεί ότι ήρθε η ώρα να διερευνηθεί το ενδεχόμενο καρδιοπάθειας.
Όταν ακόμη και οι πιο απλές δραστηριότητες, όπως το σκούπισμα του σπιτιού ή η καθημερινή μετακίνηση από τη δουλειά στο σπίτι εξαντλούν τον οργανισμό, σημαίνει πως η καρδιά εκπέμπει μήνυμα SΟS για άμεση ιατρική παρακολούθηση και φροντίδα», επισημαίνει ο καρδιολόγος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Διευθυντών ΕΣΥ.
Τι πρέπει να γίνει
Σε αυτήν την περίπτωση, η άμεση εξέταση από ειδικό καρδιολόγο είναι απαραίτητη. Ένα καρδιογράφημα και η ακρόαση από τον γιατρό θα δώσει αρκετές απαντήσεις που μπορούν να προλάβουν μία κατάσταση σε αρχικό στάδιο, για τα οποία συνήθως υπάρχει και θεραπεία.
Αν τελικά πρόκειται για κόπωση που σχετίζεται άμεσα με την κατάσταση της καρδιάς, υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές μέθοδοι- ασκήσεις, αλλαγές στο διατροφικό πλάνο, διακοπή καπνίσματος και καφέ- αλλά και φαρμακευτικές αγωγές που μπορούν να διορθώσουν το πρόβλημα, να μειώσουν το αίσθημα εξάντλησης και κατ΄ επέκταση να βοηθήσουν κάποιον να ανακτήσει τις δυνάμεις του.
3. Σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο
Όχι μόνο σωματική, αλλά και διανοητική κόπωση αισθάνονται όσοι πάσχουν από σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο. Σύμπτωμα αυτού του συνδρόμου θεωρείται όταν κάποιος κοιμάται για περισσότερες από 7 ώρες το εικοσιτετράωρο, καθώς επίσης όταν ξυπνάει με ξηροστομία και υπνηλία.
Στις βαρύτερες περιπτώσεις παρουσιάζεται μείωση της μνήμης, της ικανότητας συγκέντρωσης και της παρατηρητικότητας. Στους άνδρες παρατηρούνται συχνά προβλήματα μείωσης της σεξουαλικής διάθεσης και σε κάποιους ανικανότητα.
Επιπλέον, η προσπάθεια να υπερνικήσει κανείς την υπνηλία του και το αίσθημα μειονεκτικότητας που νιώθει λόγω των συμπτωμάτων αυτών, δημιουργούν αρκετές φορές ψυχολογικά προβλήματα, ευερεθιστότητα, άγχος και καταθλιπτική διάθεση.
Εμφανίζεται στις ηλικίες μεταξύ 30 και 60 ετών, περίπου στο 18% των ανδρών και στο 8% των γυναικών και πρόκειται στη ουσία για «βλάβη» της ποιότητας του ύπνου και όχι της χρονικής διάρκειας. Αυτό συμβαίνει διότι κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου προκαλείται στιγμιαία διακοπή της αναπνοής, η οποία δεν γίνεται αντιληπτή από αυτόν που κοιμάται.
Το μόνο στοιχείο για την επιβεβαίωση της πάθησης είναι η κούραση ακόμη και εάν κάποιος έχει κοιμηθεί για περισσότερες από 12 ώρες. Η άπνοια παρουσιάζεται συχνότερα στους υπέρβαρους ή παχύσαρκους και εάν παραμείνει δίχως θεραπεία, ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου ή καρδιακής προσβολής αυξάνεται σημαντικά.
Τι πρέπει να γίνει
Εάν είναι αρχή, θα πρέπει να γίνουν βασικές αλλαγές στον τρόπο ζωής. Σε αυτές περιλαμβάνονται η απώλεια βάρους και η διακοπή του καπνίσματος. Επίσης, απαγορεύεται το αλκοόλ και η χρήση υπνωτικών (κατασταλτικών) φαρμάκων, καθώς και η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φαγητού τρεις ώρες πριν από τον ύπνο. Εάν οι άπνοιες εμφανίζονται ή επιδεινώνονται σε ύπτια θέση, τότε συνιστάται κατάκλιση μόνο σε πλάγια θέση με τη βοήθεια μαξιλαριών ή ειδικών συσκευών- ακόμα και μπάλας του τένις ραμμένης στην πιτζάμα ανάμεσα στις ωμοπλάτες.
Επιπλέον, την κατάσταση βοηθούν αρκετά ειδικά αυτοκόλλητα, τα οποία κρατούν τους αεραγωγούς ανοικτούς κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Σε ακραίες περιπτώσεις, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να κριθεί ως το πλέον αναγκαίο μέτρο για την αποκατάσταση της ροής του αέρα. Για την ακριβή διάγνωση της πάθησης θα πρέπει να γίνει εξέταση του ασθενούς σε ειδικό εργαστήριο ύπνου, που διαθέτουν τα περισσότερα δημόσια νοσοκομεία.
4. Υποθυρεοειδισμός Ηashimoto
Ο θυρεοειδής είναι ένας μικρός αδένας σε σχήμα πεταλούδας που βρίσκεται στη βάση του λαιμού και ελέγχει τον μεταβολισμό, δηλαδή τη σύνθεση και διάσπαση των συστατικών των τροφών που καταναλώνουμε.
Υπάρχει η άποψη πως η πάθηση του θυρεοειδούς αδένα, ειδικά αν δεν διαγνωστεί εγκαίρως, αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες.
Σύμφωνα με ιατρικές έρευνες, υπολογίζεται πως μέχρι την ηλικία των 60 ετών, περίπου το 17% των γυναικών θα πάσχει από κάποια δυσλειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.
Μία από τις πιο κοινότοπες βλάβες του οργάνου είναι η αυτοάνοση δυσλειτουργία, γνωστή ως θυρεοειδίτιδα Ηashimoto, η οποία αποτελεί τη δεύτερη αιτία κρυφής κόπωσης. Η συγκεκριμένη πάθηση ωθεί τον οργανισμό στην καταστροφή των κυττάρων που παράγουν θυροξίνη και άλλες ορμονικές εκκρίσεις του αδένα.
Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι η μείωση της ταχύτητας του μεταβολισμού. Επιπλέον, σε κάποιες περιπτώσεις προκαλεί κακή διάθεση και ίσως μελαγχολία χωρίς λόγο.
Τι πρέπει να γίνει
Κάποιες ειδικές εξετάσεις αίματος (γνωστές ως Τ3, Τ4, ΤSΗ) έχουν τη δυνατότητα να εντοπίζουν τις θυρεοειδείς ορμόνες και συμπληρωματικά γίνεται υπερηχογράφημα του αδένα. Αν οι δείκτες αυτών των ορμονών προκύψουν χαμηλότεροι από τις τιμές αναφοράς, τότε η λήψη συνθετικών ορμονών (φάρμακα) μπορεί και να βελτιώσει την όλη κατάσταση, αλλά και να απαλύνει σύντομα τα σχετικά συμπτώματα.
5. Μόλυνση των γεννητικών οργάνων
Παρ΄ ότι η πλειονότητα συνδέει την όποια μόλυνση στην ουρογεννητική περιοχή με συμπτώματα όπως το τσούξιμο ή η επείγουσα ανάγκη για τουαλέτα, σε κάποιες περιπτώσεις και η κόπωση αποτελεί το μόνο στοιχείο που επιβεβαιώνει μια τέτοια υποψία.
«Η μόλυνση, εάν δεν βρίσκεται στα εξωτερικά όργανα, δεν εμφανίζει καν συμπτώματα ή περνά σχεδόν απαρατήρητη. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η μόλυνση του κατώτερου ουροποιητικού προκαλείται από κάποιους μικροοργανισμούς που εντοπίζονται στην περιοχή και που συχνά είναι αποτέλεσμα βιαστικού ή λάθος τρόπου καθαρισμού ή είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα», εξηγεί η Κατερίνα Λαμπρινοπούλου, δερματολόγος-αφροδισιολόγος διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών.
Μάλιστα, η σεξουαλική επαφή ενδέχεται να εντείνει τον κίνδυνο μόλυνσης, επειδή «πιέζει» τα βακτήρια του κόλπου στις γυναίκες και του στομίου της ουρήθρας στους άνδρες να εισέλθουν στο εσωτερικό του συστήματος.
Τι πρέπει να γίνει
Άμεση μικροσκόπηση (που γίνεται επί τόπου στο ιατρείο) και καλλιέργεια κολπικού ή ουρηθρικού υγρού και γενική ούρων.
Οι θεραπείες τις περισσότερες φορές είναι εύκολες και σύντομες. Συνήθως περιλαμβάνουν τη λήψη αντιβιοτικών φαρμάκων από το στόμα ή σε ενέσιμη μορφή και τα συμπτώματα κόπωσης αναμένεται να εξαλειφθούν αρκετά σύντομα.
Αν όμως επανεμφανισθούν, είναι φρόνιμο να επαναληφθούν οι εξετάσεις, διότι υπάρχει και το ενδεχόμενο χρόνιας μόλυνσης της περιοχής. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, χορηγούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα χαμηλής δοσολογίας αντιβιοτικά φάρμακα.
6. Υπερβολική δόση καφεΐνης
Ο καφές αποτελεί για τους περισσότερους μια δυνατή ένεση ενέργειας μετά τον ύπνο. Όμως, σε περίπτωση υπερβολής η καφεΐνη μπορεί να επιφέρει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα.
«Σύμφωνα με πρόσφατες ιατρικές μελέτες, η καφεΐνη αποτελεί σαφέστατα ένα ισχυρό διεγερτικό, παρ΄ όλα αυτά η υπερβολική λήψη επιφέρει προβλήματα υπερδιέγερσης με αποτέλεσμα την κόπωση και μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις οδηγεί στη σωματική εξάντληση», εξηγεί ο διαιτολόγος διατροφολόγος ΜSc.
Τι πρέπει να γίνει
Μείωση της ημερήσιας πρόσληψης καφεΐνης στα 200 mg για ενηλίκους είναι η πρώτη σύσταση των ειδικών. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην «κρυμμένη» καφεΐνη που περιέχουν ροφήματα και αναλγητικά τύπου «extra», τα οποία περιέχουν κατά μέσο όρο 50 mg καφεΐνης.
Ο φραπέ έχει 100 mg, τα ενεργειακά ποτά 100-150 mg ενώ το κρύο τσάι περί τα 60 mg. Ό,τι αφέψημα δροσίζει και περιέχει υψηλές δόσεις καφεΐνης, μπορεί να αντικατασταθεί με χαμομήλι, φασκόμηλο, χυμό φρούτων, λαχανικών, χυμό ντομάτας, γάλα και ξινόγαλα.
0 σχόλια: