Σύμφωνα με ερευνητικά ευρήματα, οι έφηβοι που έχουν γονείς, οι οποίοι χρησιμοποιούν την ενοχή και το χρέος για να ελέγξουν τη συμπεριφορά τους, δυσκολεύονται να διαχειριστούν τις διαφωνίες στις μελλοντικές σχέσεις που συνάπτουν ως ενήλικες.
Οι ειδικοί επισημαίνουν πως για τη διατήρηση μιας υγιούς σχέσης είναι σημαντικό να είναι κανείς ικανός να υποστηρίξει τη θέση του σε μια διαφωνία, ενώ παράλληλα, διατηρεί το οικείο και θερμό κλίμα στη σχέση με το άλλο άτομο. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι οι έφηβοι που δυσκολεύονται να εκφράσουν με αυτοπεποίθηση τη γνώμη τους κατά τη διάρκεια μιας διαφωνίας, έχουν αυξημένες πιθανότητες να χρησιμοποιήσουν επιθετικές μεθόδους και να βιώσουν κατάθλιψη και μοναξιά στις στενές σχέσεις που θα έχουν στην ενήλικη ζωής τους.
Οι συγγραφείς της πρόσφατης μελέτης υποστηρίζουν πως οι εμπειρίες με τους γονείς φαίνεται να έχουν άμεση επίπτωση στις μελλοντικές φιλίες.
Στη μελέτη συμμετείχαν 184 έφηβοι, οι οποίοι έδωσαν συνέντευξη στους ερευνητές στην ηλικία των 13 ετών και στη συνέχεια στην ηλικία των 18. Οι έφηβοι απαντούσαν ερωτήσεις σχετικά με τη συχνότητα στην οποία η μητέρα η ο πατέρας τους ασκούσε πάνω τους ψυχολογικό έλεγχο με διάφορους τρόπους , όπως με τη δημιουργία ενοχής, άγχους, ή χρέους, καθώς και με τη χρησιμοποίηση διάφορων άλλων τεχνικών χειρισμού.
Κάποιοι γονείς, για παράδειγμα, ασκούσαν ψυχολογικό έλεγχο επισημαίνοντας στους εφήβους ότι εάν στα αλήθεια τους αγαπούν δε θα πρέπει να κάνουν πράγματα που θα τους ανησυχήσουν, ενώ άλλοι γίνονταν απόμακροι όταν τα παιδιά τους δε συμφωνούσαν μαζί τους. Επίσης, οι ερευνητές αξιολόγησαν την ικανότητα των εφήβων να σκεφτούν και να δράσουν λογικά, να έχουν αυτοπεποίθηση και να την εκφράζουν, καθώς και το κατά πόσο μπορούν να αναπτύξουν οικειότητα και συναισθηματική εγγύτητα στις ηλικίες των 13, των 18 και των 21 ετών.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, όσο περισσότερο ψυχολογικό έλεγχο ασκούσαν οι γονείς, τόσο περισσότερη δυσκολία αντιμετώπιζαν οι έφηβοι στην υποστήριξη μιας ανεξάρτητης άποψης, διατηρώντας παράλληλα τη συναισθηματική εγγύτητα κατά τη διάρκεια μιας διαφωνίας με ένα φίλο ή ένα ερωτικό σύντροφο. Πιο συγκεκριμένα, βρέθηκε ότι όσο περισσότερο ψυχολογικό έλεγχο είχε δεχτεί το άτομο από τους γονείς του, τόσο πιο δύσκολο του ήταν να εκφράσει τη γνώμη του και να εξηγήσει τα συναισθήματά του μέσα σε ένα θερμό κλίμα συνεργασίας και ουσιαστικής αλληλεπίδρασης. Οι ερευνητές δεν μπόρεσαν όμως, να εκτιμήσουν τα επίπεδα του ψυχολογικού έλεγχου που έχουν αρνητική επίπτωση στις μελλοντικές σχέσεις του ατόμου που τον δέχεται. Μπορεί να μην ξέρουν γιατί ο ψυχολογικός έλεγχος των γονέων σχετίζεται με λιγότερη αυτονομία του παιδιού στο πλαίσιο των μελλοντικών του σχέσεων, υποστηρίζουν όμως ότι αυτή η γονεϊκή προσέγγιση μπορεί να διδάσκει στους νέους ότι η διαφωνία με τους γονείς ή με τους σημαντικούς άλλους μπορεί να βλάψει τη σχέση και γι αυτό είναι καλύτερο να αποφεύγεται.
Τέλος, τονίζουν ότι σε γενικές γραμμές, ο ψυχολογικός έλεγχος δεν είναι μια καλή πρακτική για τους γονείς και το ιδανικό θα ήταν να μη τη χρησιμοποιούν καθόλου. Εάν ένας γονέας, για παράδειγμα, συνειδητοποιήσει ότι δε δίνει αγάπη άνευ όρων στο παιδί του, αλλά πολλές φορές αποστασιοποιείται συναισθηματικά όταν αυτό δε συμπεριφέρεται με τον επιθυμητό τρόπο, αυτό μπορεί να είναι ένα σημάδι άσκησης ψυχολογικού ελέγχου. Κάποιες φορές το ίδιο το παιδί μπορεί να δώσει κάποια στοιχειά στο γονέα που δείχνουν ότι αισθάνεται τον έλεγχο που του επιβάλλεται.
Δυστυχώς, οι περισσότεροι γονείς που χρησιμοποιούν το γονεϊκό έλεγχο, συνήθως δεν έχουν επίγνωση και δεν επιθυμούν να αλλάξουν. Ταυτόχρονα, ο ψυχολογικός έλεγχος είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστεί από τους παιδιάτρους και τους δασκάλους, ενώ συχνά δεν εντοπίζεται ούτε από το ίδιο το άτομο που το υφίσταται.
Οι συγγραφείς της μελέτης επισημαίνουν πως οι γονείς χρησιμοποιούν τον ψυχολογικό έλεγχο για να πάρουν αυτό που θέλουν και όχι με γνώμονα το καλό του παιδιού. Επίσης διευκρινίζουν ότι όσο αυξημένος ψυχολογικός έλεγχος των γονέων μπορεί να έχει άμεση επίπτωση στις κοινωνικές του σχέσεις ή μπορεί να διαμεσολαβούν και άλλοι παράγοντες. Είναι πολύ πιθανό, για παράδειγμα, τα παιδιά με κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας να είναι πιο πιθανό να δεχτούν ψυχολογικό έλεγχο από τους γονείς, ενώ παράλληλα, τα χαρακτηριστικά αυτά να κάνουν πιο δύσκολη την κοινωνική αλληλεπίδραση.
Πηγή: Reuters
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ.Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
0 σχόλια: