Είναι οι Έλληνες τεμπέληδες; Περνούν όλη την ημέρα τους πίνοντας καφέ; Είναι ο δημόσιος τομέας στην Ελλάδα γιγαντωμένος; Τα κυριότερα στερεότυπα που προβάλλουν τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης στο εξωτερικό για την Ελλάδα και την ελληνική κρίση, αποφάσισε να αποδομήσει η Σουηδή συγγραφέας και δημοσιογράφος, Κάισα Έκις Έκμαν, η οποία στις αλλεπάλληλες επισκέψεις της στη χώρα διαπίστωσε πόσο λάθος είναι η εικόνα που έχουν οι Ευρωπαίοι για τους Έλληνες.
Τις εντυπώσεις της η Έκμαν αποτύπωσε στο βιβλίο της «Κλεμμένη Άνοιξη», ενώ το «ταξίδι» της στην ελληνική κρίση θα αφηγηθεί στο φετινό TEDxAthens, αυτό το Σάββατο στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση.
«Το 2011 μια Ελληνίδα φίλη, μού τηλεφώνησε και με ρώτησε εάν ήξερα τι συμβαίνει στην Ελλάδα. Δεν ήξερα. Και τότε μου είπε ότι η Βουλή ήταν έτοιμη να ψηφίσει μέτρα λιτότητας που θα αφαιρούσαν το μέλλον των νέων στη χώρα» λέει η 34χρονη συγγραφέας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, μιλώντας για την απόφασή της να γράψει την «Κλεμμένη Άνοιξη» (στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κέδρος», σε μετάφραση Κατερίνας Φέτση).
Στη συνέχεια η Κάισα Έκις Έκμαν επισκέφθηκε πολλές φορές την Ελλάδα σε μια περίοδο δύο ετών, οπότε και ήρθε σε επαφή με πολίτες και πολιτικούς. «Η πρώτη φορά που ήρθα ήταν την περίοδο που οι "Αγανακτισμένοι" διαδήλωναν στο Σύνταγμα», θυμάται. «Ο στόχος μου ήταν να παρακολουθήσω τις πολιτικές εξελίξεις, αλλά και να εξηγήσω τα αίτια της κρίσης στο σουηδικό κοινό».
Δημοσιογράφος στην πρώτη σε κυκλοφορία καθημερινή εφημερίδα της Σουηδίας «Dagens Nyheter» και στη φιλοαριστερή εφημερίδα «ETC», η Έκμαν ήθελε αρχικά να γράψει ένα άρθρο για όσα συμβαίνουν. Το άρθρο έγινε βιβλίο, ένα βιβλίο για την ενημέρωση του σουηδικού κοινού για το θέμα της κρίσης. «Γράφτηκε για να προσφέρει μια εναλλακτική αφήγηση για την ευρωκρίση έναντι αυτής που κυριαρχούσε μέχρι τότε στα ΜΜΕ. Προσπαθεί να αναζητήσει σε βάθος τα αίτια της κρίσης και να δώσει μια εικόνα της καθημερινής ζωής των ανθρώπων που ζουν σε μια κοινωνία που καταρρέει» σημειώνει στον πρόλογο του βιβλίου της.
Ο πρωτότυπος τίτλος του βιβλίου της είναι «Skulden». «Ο τίτλος δεν μεταφράζεται στα ελληνικά, καθώς πρόκειται για μια αμφίσημη έννοια: σημαίνει χρέος και κρίση ταυτόχρονα. Η λέξη χρησιμοποιείται όταν κάποιος έχει λάβει ένα δάνειο ή όταν κάποιος κρίνεται ηθικά ένοχος» εξηγεί. Τον ελληνικό τίτλο επέλεξε όταν διάβασε στα γαλλικά το μυθιστόρημα του Στρατή Τσίρκα «Η χαμένη άνοιξη». «Ο τίτλος “Κλεμμένη Άνοιξη” αποτελεί εν μέρει παράφραση αυτού του τίτλου, καθώς υπάρχουν πολλές ομοιότητες ανάμεσα στην κατάσταση εκείνης της ιστορικής περιόδου με τη σημερινή: η απειλή για τη δημοκρατία, τα ξένα συμφέροντα, το ξεπούλημα της πολιτικής» τονίζει.
Ωστόσο, ο τίτλος παραπέμπει και στην αναγέννηση των κοινωνικών κινημάτων. «Η άνοιξη είναι η εποχή της ελπίδας, της αναγέννησης, των πολιτικών κινημάτων, της νεολαίας. Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι το κίνημα στη Μέση Ανατολή ονομάστηκε "Αραβική Άνοιξη"» συμπληρώνει.
Μέσα από τις 400 και πλέον σελίδες του βιβλίου της, η συγγραφέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι για την ελληνική κρίση δεν φταίνε οι πολίτες και χαρακτηρίζει «ανέκδοτα» τα στερεότυπα που κυκλοφορούν. «Επιχειρώ να καταρρίψω το στερεότυπο ότι η κρίση οφείλεται στους πολίτες, εξαιτίας των υψηλών μισθών τους, των λίγων ωρών δουλειάς, της χαμηλής ηλικίας συνταξιοδότησης και άλλων ανεκδότων» μας λέει. Όπως το παράδειγμα που παραθέτει με το νοσοκομείο που έχει 50 κηπουρούς και όχι κήπο, ιστορία που γρήγορα διαδόθηκε σε όλη την Ευρώπη και την οποία διέψευσε η ένωση εργαζομένων του νοσοκομείου απαντώντας ότι δεν υπήρχε ούτε ένας κηπουρός, παρά μόνο 25 εσπεριδοειδή δέντρα και θάμνοι.
Για την κατάρριψη των στερεοτύπων αυτών παραθέτει μάλιστα επίσημα στατιστικά στοιχεία, όπως αυτά του ΟΟΣΑ το 2012 ότι οι Έλληνες εργάζονται 2.119 ώρες το χρόνο, την ίδια στιγμή που ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 1.739 ώρες. Επίσης, ότι η μέση ηλικία συνταξιοδότησης το 2009 ήταν 61,5 έτη, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ήταν 61,1 έτη. «Κατά τη γνώμη μου έγινε η διασπορά αυτών των μύθων, ώστε να απομακρυνθεί το φταίξιμο από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, το ευρώ και τις άρχουσες τάξεις» επισημαίνει η κ. Έκμαν, και προσθέτει: «Η νεολαία και οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα θα επωμιστούν το κόστος για πολλά χρόνια. Αυτοί έχουν υποχρεωθεί να πληρώσουν για την κρίση».
Εξάλλου, σε ερώτηση για το πώς θα σκιαγραφούσε η ίδια τους Έλληνες, δηλώνει απερίφραστα πως είναι ενάντια σε οποιοδήποτε στερεότυπο. «Πρέπει να ξεφύγουμε από τα εθνικά στερεότυπα και να αρχίσουμε να βλέπουμε ποια κοινά έχουμε μεταξύ μας» απαντά.
Στο βιβλίο της, δεν αναλύονται μόνο τα στερεότυπα γύρω από τους Έλληνες και την κρίση. Η συγγραφέας αναλύει την κρίση σε τρία επίπεδα, το παρελθόν και το παρόν της πολιτικής στην Ελλάδα, το ευρώ και την ανάπτυξη του καπιταλισμού μετά την πετρελαϊκή κρίση.
Στη Σουηδία, το βιβλίο απέσπασε το βραβείο «Lars Johan Hierta» για το 2014. Η «Κλεμμένη Άνοιξη» αποτελεί το δεύτερο συγγραφικό πόνημα της Κάισα Έκις Έκμαν. Το πρώτο της βιβλίο «Varat och varan» (2010) με θέμα το τράφικινγκ και την παρένθετη μητρότητα έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.
Το Σάββατο η Κάισα Έκις Έκμαν θα μιλήσει στο «TEDxAthens» για «Συμπεράσματα», όπως είναι το θέμα της φετινής διοργάνωσης. Ποια είναι λοιπόν τα δικά της συμπεράσματα από την περιήγησή της στην ελληνική κρίση; «Μακάρι να είχα βγάλει συμπεράσματα! Αλλά δεν είμαι διαμορφωτής της πολιτικής. Θα μιλήσω όμως για το μέλλον του καπιταλισμού, καθώς πιστεύω ότι τα μέτρα λιτότητας και ο νεοφιλελευθερισμός θα συνεχίσουν να κάνουν το σύστημα πιο ασταθές. Γι’ αυτό χρειάζεται να φέρουμε πίσω τη δημοκρατία με την πραγματική έννοια της λέξης» καταλήγει.
0 σχόλια: