Ελληνικό ραδιόφωνο: 5 παραγωγοί θυμούνται τα 90’s

Φορητό ραδιοκασετοφωνάκι κάτω από το σεντόνι, αλκαλικές μπαταρίες σε προσιτό σημείο για παν ενδεχόμενο, ακουστικά όσο το δυνατόν περισσότερο κολλημένα στα αυτιά για να μην καταλάβουν οι γονείς ότι ξενυχτάς και κάπως έτσι είχες φτιάξει τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να βυθιστείς στον κόσμο του ελληνικού ραδιοφώνου των 90’s.

Ραδιόφωνο με στυλ, χαρακτήρα, μεράκι, ραδιόφωνο με ψυχή. Εκπομπές με τις οποίες ταυτιζόσουν σε τέτοιο σημείο που να έχεις άθελά σου αναπτύξει μια ιδιαίτερη «σχέση» με τον εκάστοτε παραγωγό, έστω και αν δεν τον είχες δει/ γνωρίσει ποτέ από κοντά. Όχι πως τώρα το ελληνικό ραδιόφωνο πάει κατά διαόλου, απλώς σε ελάχιστες εκπομπές πλέον βρίσκεις τη γοητεία, αυτό το «κάτι» που θα σε κρατήσει εκεί, στην ίδια συχνότητα Γιατί, όπως και να το κάνουμε, τα ραδιοφωνικά 90’s ήταν «κόλλημα» και μάλιστα μεγάλο.

Αναπολώντας τις παλιές, καλές εκείνες εποχές, αποφασίσαμε να μιλήσουμε με μερικές από τις χαρακτηριστικότερες φωνές των 90s: τον Αλέξανδρο Ριχάρδο (Antenna Radio, Rock FM, Ηχώ FM, Capital, Rock Hard, Metal Hammer και τώρα στο διαδικτυακό Rockmachine), τον Τάκη Φωτίου (Jeronimo Groovy), τον Τάκη Γιαννούτσο (Rock FM, Ρόδον 94,4, Klik FM, Capital, Antenna Radio, Best 92,6, ΣΚΑΙ και τώρα Red 96,3), τον Νίκο Γκαραβέλα (Love Radio) και την Νάγια Αποστόλου (Jeronimo Groovy, Status Radio, KissFm,Village Fm, Nitro 102,5 και τώρα Athens Radio Deejay). Διαβάστε παρακάτω τι μας είπαν.

Η πειρατεία δεν σκότωσε το ραδιόφωνο

Πριν μπούμε στο «ψητό», τους ρωτάω με πoια προοπτική αποφάσισαν να ασχοληθούν με το ραδιόφωνο. Πώς ξεκίνησαν. «Έρωτας», μου λέει ο Αλέξανδρος Ριχάρδος και με διαφωτίζει σχετικά με την «γέννηση» και την μετέπειτα κυριαρχία του πειρατικού ραδιοφώνου, εκείνου που έδωσε την θέση του στους πρώτους «νόμιμους» σταθμούς των 90’s: «Ξεκίνησα στον ερασιτεχνικό σταθμό Star Radio, ο οποίος εξέπεμπε από τους Θρακομακεδόνες. Για τα δεδομένα της εποχής ήταν κάτι το εξαιρετικό. Οι πειρατικοί σταθμοί ‘γεννήθηκαν’ χάρη στην ανυπαρξία της ΕΡΤ. Ο κόσμος ήθελε να ακούσει λαϊκά ή ροκ και η ΕΡΤ έπαιζε τα ίδια και τα ίδια. Δεν μπορούσε να παίξει Βοσκόπουλο, Πανταζή, Deep Purple. Θεωρούνταν προσβλητικό, όμως ο κόσμος αυτά ήθελε. Αποτέλεσμα ήταν όλο αυτό το πράγμα να πρέπει κάπου να διοχετευθεί. Οι πειρατικοί σταθμοί στην Ελλάδα έκαναν πολύ μεγάλη δουλειά στο να προωθήσουν το ελληνικό και το ξένο τραγούδι».

Στα τέλη των 80’s και στις αρχές των 90’s ο ANT1 Radio σύμφωνα με τον Αλέξανδρο ήταν η πρώτη «δύναμη» του ελληνικού ραδιοφώνου. «Ήταν το κάτι άλλο», μου λέει, «ήταν απίστευτο, η δύναμη του ΑΝΤ1 στο ξένο ρεπερτόριο ήταν αξέχαστη. Γι’ αυτό και εκεί έκανα πολλούς φίλους. Ο ΑΝΤ1 ήταν ο πρώτος σταθμός που εκτόξευσε το Χέβι Μέταλ και το Ροκ».

«Τρέλα και Μεράκι», απαντά ο Τάκης Φωτίου, «από ανάγκη για επικοινωνία με την… γειτονία αρχικά, κάπου στο Παγκράτι με έναν μικρό ερασιτεχνικό σταθμό. Και εκεί τον Σεπτέμβριο του ‘88 άρχισε να γίνεται ένα παιδικό όνειρο πραγματικότητα ,το να δουλέψω δηλαδή σε ένα μεγάλο ραδιόφωνο. Και όχι απλά ένα ραδιόφωνο, αλλά το νούμερο ένα επικοινωνιακό-το ζητούμενό μου- ραδιόφωνο, τον Jeronimo Groovy».

Από την πλευρά του ο Τάκης Γιαννούτσος ξεκίνησε ως τρίτος μιας καταπληκτικής, όπως λέει, παρέας το ’88 στο Κανάλι 15 (104,5). «Ο Γιάννης Ντρενογιάννης -αδερφικός μου φίλος και κιθαρίστας μας στους Yeah! - μαζί με τον συγχωρεμένο μπασίστα και εξαιρετικό μας φίλο Νίκο Δόικα, πήραν μία βραδινή εκπομπή εκεί. Έβγαινε στον αέρα κάθε Δευτέρα στη 1 μετά τα μεσάνυχτα και επειδή η πρώτη μας εκπομπή βγήκε στον αέρα Καθαρή Δευτέρα, την ονομάσαμε: «Απόψε πετάμε αετό». Δεν είχα καμία ραδιοφωνική εμπειρία, ούτε προοπτική. Άλλωστε το ‘ραδιοφωνικός παραγωγός’, δεν το έλεγες επάγγελμα τότε. Πιο πολύ σα χόμπι το σκεφτόσουν», μου λέει.

Ο Νίκος Γκαραβέλας δεν ξεκίνησε με κάποια προοπτική: «Μου άρεσε πολύ η μουσική και ιδιαίτερα η Country και η Soul. Η επαγγελματική μου πορεία προέκυψε και ειλικρινά δεν πίστευα πως ο ερωτικός λόγος, ο όποιος δεν υπήρχε όταν ξεκίνησα, θα έκανε μια πραγματική ραδιοφωνική επανάσταση», εξομολογείται.

Η Νάγια Αποστόλου ξεκίνησε και αυτή… πειρατικά: «Ήταν το 1992 και ήμουν μικρό παιδάκι τότε. Είχα έναν πειρατικό σταθμό πολύ μικρής εμβέλειας όπου μιλούσα στον αέρα και έπαιζα μουσική από τα ηχεία του Walkman μου! Φυσικά άκουγα και πολλές εκπομπές πρωί – βράδυ. Μεγαλώνοντας ήταν φυσική συνέχεια το να επιδιώξω να έχω τη δική μου εκπομπή. Δε μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου να κάνει κάποιο άλλο επάγγελμα», λέει.

Το playlist or not to playlist?
Το αιώνιο δίλημμα. Έχουν αλλοτριώσει οι playlists τον «αγνό» χαρακτήρα του ραδιοφώνου ή αποτελούν φυσική εξέλιξη σε μια κατ’ εξοχήν εμπορική ραδιοφωνική εποχή; Λείπει το μεράκι και η «ψυχή» του ραδιοφώνου των 90’s;

«Όσο υπάρχει η playlist το ραδιόφωνο είναι ένα μέσο διαφήμισης ανθρώπων και συμφερόντων και ο ραδιοφωνικός παραγωγός απλά πατά ‘κουμπιά’», λέει ο Νίκος Γκαραβέλας . «Είναι απαράβατος κανόνας – αυτός και κανένας άλλος - σε όποιον σταθμό βρίσκομαι, να επιλέγω εγώ τη μουσική που θα ακούγεται στην ώρα μου. Δεν μπορώ να κάνω εκπομπή και στα αυτιά μου να ακούγεται κάτι που δε μ’ αρέσει. Ως ακροατής όμως, σιχαίνομαι την ώρα και τη στιγμή που επιλέγω κάποιον σταθμό. Είμαι κατενθουσιασμένος το πρώτο διάστημα, αλλά όταν αρχίζω και μαντεύω ποιο τραγούδι θα ακολουθήσει, με πιάνει εκνευρισμός. Απ’ την άλλη δεν μπορώ να μην αναγνωρίσω ότι το σύστημα του playlist, έχει αποδειχθεί πετυχημένο, όσον αφορά τουλάχιστον τις ακροαματικότητες που κυκλοφορούν. Η συνήθεια είναι μεγάλη υπόθεση για τον ακροατή», σημειώνει ο Τάκης Γιαννούτσος.

Ο Αλέξανδρος Ριχάρδος πάντως είναι κατηγορηματικός: «Τι είναι πιο ωραίο, να ακούσεις το ‘Smoke on the Water’ από μια playlist ή να το ακούσεις από έναν παραγωγό που θα σου πει για την ιστορία του κομματιού, πώς και γιατί γράφτηκε; Η playlist είναι η κορωνίδα της αχρηστίας των άχρηστων και των ανίκανων. Όσων δεν κάνουν τίποτα και πάνε απροετοίμαστοι σε έναν σταθμό και μιλάνε για την κίνηση στους δρόμους, την νέα φωτογράφιση της Κάιλι Μινόγκ και άλλα τέτοια ‘ενδιαφέροντα’, που όμως δεν ενδιαφέρουν κανένα», λέει χαρακτηριστικά και προσθέτει: «Ξέρετε κάτι; Το ροκ είναι πολιτισμός, όπως είναι η σόουλ, όπως είναι η τζαζ. Όταν κάνω εκπομπή είναι ένα κομμάτι της ζωής μου. Ψάχνω να βρω τι να πω. Να βοηθήσω τον ακροατή να ακούσει το κομμάτι, έτσι είναι το ραδιόφωνο. Το ροκ, το heavy metal δεν είναι ‘στρογγυλά’, είναι ‘αιχμηρά’, είναι σαν να λες κάτι χτυπώντας το χέρι σου στο τραπέζι. Το ροκ έχει πάθος και δύναμη, οι playlists είναι η φυσική εξέλιξη των ανίκανων. Όσων φοβούνται την αιχμηρότητα. Όλα τα ραδιόφωνα έτσι παίζουν, αν εξαιρέσεις πέντε δέκα ‘ρομαντικούς’».

«Θεωρώ ότι το ραδιόφωνο βασίζεται σε προσωπικότητες, σε ανθρώπους που θέλουν να είναι στον αέρα και γοητεύονται από αυτό. Που δεν το χρησιμοποιούν ως μέσο για να πετύχουν κάποιον άλλον σκοπό, όπως να μεταπηδήσουν στην τηλεόραση, για παράδειγμα. Αυτά δίνουν την ψυχή και το μεράκι σε μια εκπομπή», λέει η Νάγια Αποστόλου. «Την playlist την θεωρώ φυσική εξέλιξη γιατί βοηθάει στο να διατηρηθεί η ταυτότητα ενός σταθμού. Δεν είμαι εχθρός της. Φαντάσου τι θα γινόταν εάν σε ένα σταθμό ο καθένας έπαιζε ό,τι μα ό,τι ήθελε! Το να φτιάξεις δική σου λίστα απαιτεί χρόνο, γνώσεις πειθαρχία και συνεχή ενημέρωση. Αυτά τα προσόντα δεν τα έχουν όλοι και δεν είναι έτοιμοι να αναλάβουν την ευθύνη της μουσικής που θα παίξουν στον αέρα. Για αυτούς η playlist είναι ένα μαξιλαράκι ασφαλείας», καταλήγει.

Από την πλευρά του, ο Τάκης Φωτίου τάσσεται «υπέρ» και δικαιολογεί την άποψη του: «Εγώ ανέκαθεν ήμουν υπέρ της playlist. Βοηθούσε πολύ ένα ραδιόφωνο να κρατήσει τον χαρακτήρα του. Ο παρουσιαστής έπρεπε τότε να βάλει την δική του πινελιά πάνω στον ‘playlist-πίνακα’. Ο πίνακας ήταν ο ίδιος, η πινελιά όμως διέφερε. Το πόσοι τα κατάφεραν φαίνεται στο πέρασμα του χρόνου», λέει και προσθέτει: «Μου λείπει η ψυχή και το μεράκι των 90’s. To Fm ραδιόφωνο – με ελάχιστες εξαιρέσεις που βρίσκονται στο Internet- δεν εκφράζει τους νέους. Γι’ αυτό και στις μετρήσεις βλέπουμε την απάντηση ‘δεν θυμάμαι – δεν ξέρω’ στην ερώτηση ‘ τι ακούσατε χθες;’ να είναι το νούμερο ένα, πράγμα αδιανόητο την δεκαετία του ’90 που ο Jeronimo ξεπερνούσε το 45% στις νεανικές ηλικίες».

«Το ραδιόφωνο είναι ψυχή, είναι παρέα, είναι κουλτούρα», λέει ο Τάκης Γιαννούτσος, «Το πρόσωπο είναι αυτό που μπαίνει στο σπίτι σου μέσα από το ραδιόφωνο. Άρα αντί για playlist, γιατί να μη βάζουμε σπίτια μας συλλογές cd να ησυχάσουμε; Το ανησυχητικό στην πορεία του ραδιοφώνου είναι το κομπιούτερ χωρίς τον παραγωγό. Αυτό είναι ένα ξερό, διεκπεραιωτικό playlist, με κανένα ανθρώπινο στοιχείο».

Πηγη