Η ψυχολογία πίσω από αυτήν τη συμπεριφορά είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Φαίνεται ότι αυτή η «επιλεκτική όραση» μπορεί να μαρτυρά συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας.
Στο παρόν άρθρο θα εμβαθύνουμε σε αυτά τα χαρακτηριστικά και τι μπορεί να σημαίνουν για εσένα. Οπότε κάθισε αναπαυτικά, συνέχισε να αγνοείς διακριτικά εκείνον τον γνωστό απέναντι, και ας εξερευνήσουμε τι κρύβεται πίσω από αυτήν την τάση αποφυγής.
Σκοπός μας δεν είναι να κρίνουμε ή να βάλουμε ταμπέλες, αλλά να κατανοήσουμε λίγο καλύτερα τον εαυτό μας. Και πίστεψέ με -είναι πολύ πιο συναρπαστικό από οποιαδήποτε αμήχανη κουβεντούλα.
1. Είσαι πιθανώς εσωστρεφής
Ο όρος «εσωστρέφεια», όπως τον καθιέρωσε ο ψυχολόγος Καρλ Γιουνγκ, περιγράφει τα άτομα που στρέφονται προς τον εσωτερικό τους κόσμο. Αν λοιπόν αποφεύγεις συστηματικά τις τυπικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, ίσως ανήκεις σε αυτήν την κατηγορία.
Οι εσωστρεφείς εξαντλούνται εύκολα από τις κοινωνικές επαφές και προτιμούν τις ουσιαστικές συνομιλίες από την επιφανειακή κουβεντούλα. Αντλούν ενέργεια από τη μοναχικότητα και βρίσκουν παρηγοριά στη δική τους παρέα.
Όπως έλεγε ο Γιουνγκ: «Η συνάντηση δύο προσωπικοτήτων είναι σαν την επαφή δύο χημικών ουσιών: αν υπάρξει αντίδραση, και οι δύο μεταμορφώνονται». Για έναν εσωστρεφή, η αποφυγή αυτής της «αντίδρασης» μπορεί να μοιάζει με την ασφαλέστερη, λιγότερο εξαντλητική επιλογή.
2. Ίσως είσαι ιδιαίτερα ευαίσθητη
Μια προσωπική ιστορία: Κάποτε, περιπλανώμενη σε μια ασφυκτικά γεμάτη αγορά, ένιωσα την ανάγκη να κατεβάσω το βλέμμα και να αποφύγω κάθε επαφή. Εντόπισα τυχαία έναν παλιό συμφοιτητή, αλλά δεν είχα καμία διάθεση να μπω στη διαδικασία της ψιλοκουβέντας. Ήταν ήδη αρκετή η φασαρία, ο κόσμος, τα ερεθίσματα.
Αυτή η αντίδραση είναι χαρακτηριστική της υψηλής ευαισθησίας. Σύμφωνα με την ψυχολόγο Elaine Aron, τα εξαιρετικά ευαίσθητα άτομα (Highly Sensitive People – HSPs) επηρεάζονται έντονα από ερεθίσματα που οι άλλοι αντέχουν με άνεση.
Αν αποφεύγεις την κοινωνική επαφή σε τέτοια περιβάλλοντα, ίσως δεν είσαι αντικοινωνική -απλώς προσπαθείς να προστατεύσεις την ψυχική σου ισορροπία σε ένα περιβάλλον που φαντάζει υπερβολικό.
Η αναγνώριση αυτής της ευαισθησίας είναι το πρώτο βήμα για να θέσεις όρια και να φροντίσεις ουσιαστικά τον εαυτό σου.
3. Είσαι στοχαστική και αναζητάς βάθος
Αν νιώθεις συχνά ότι οι επιφανειακές κουβέντες δεν σου προσφέρουν τίποτα και προτιμάς να χαθείς στις σκέψεις σου για τη ζωή, τον άνθρωπο, ή το σύμπαν, τότε είσαι πιθανώς ένας βαθύς στοχαστής.
Για τους ανθρώπους που σκέφτονται πολύ και βαθιά, η μικρή κουβέντα φαντάζει άσκοπη και εξαντλητική. Η ουσία βρίσκεται στις συνομιλίες που εξερευνούν τον εσωτερικό κόσμο, όχι στις φράσεις «Πώς πάει; Όλα καλά;».
Ο Rollo May, υπαρξιακός ψυχολόγος, έλεγε: «Το αντίθετο του θάρρους στην κοινωνία μας δεν είναι η δειλία -είναι η συμμόρφωση». Η αποφυγή της επιφανειακής κουβέντας μπορεί να είναι μια ήσυχη μορφή αντίστασης στη συμμόρφωση.
Αντιλαμβάνεσαι τον διάλογο ως χώρο συνάντησης ψυχών, όχι ως κοινωνικό καθήκον. Και αυτό δεν είναι αδυναμία -είναι ενσυνείδητη επιλογή.
4. Εκτιμάς τις αυθεντικές σχέσεις
Δεν αποφεύγεις τους ανθρώπους, αλλά τη ρηχότητα. Αν το «γεια σου, τι κάνεις» σου φαίνεται κενό, ίσως είναι επειδή λαχταράς κάτι πιο αληθινό.
Έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα που επιδίδονται σε ουσιαστικές συζητήσεις και όχι σε ψιλοκουβέντα δηλώνουν υψηλότερα επίπεδα ευτυχίας.
Αν λοιπόν προτιμάς να γλιτώσεις μια πρόχειρη συνάντηση στο καφέ, ίσως δεν είσαι αντικοινωνική -απλώς αρνείσαι να χαραμίσεις τον χρόνο και την ενέργειά σου σε συνομιλίες χωρίς νόημα.
Γνωρίζοντας αυτήν σου την ανάγκη, μπορείς να επιδιώξεις πιο βαθιές, εμπλουτισμένες σχέσεις.
5. Είσαι άνθρωπος με εσωτερικά όρια
Κάποια μέρα, καθώς διάβαζες ένα βιβλίο σε ένα ήσυχο βιβλιοπωλείο, ένας παλιός γνωστός σε πλησίασε. Αν ένιωσες την παρουσία του ως εισβολή, είναι πιθανό να ανήκεις στους ανθρώπους που εκτιμούν βαθιά την ιδιωτικότητα.
Οι εσωστρεφείς ή οι πιο εσωτερικοί χαρακτήρες δεν είναι απλώς «κλειστοί». Απλώς δεν νιώθουν άνετα με την αυθόρμητη κοινολόγηση προσωπικών θεμάτων, που συχνά απαιτεί η κοινωνική σύμβαση της μικρής κουβέντας.
Ο Φρόυντ έγραφε: «Ένας βαθμός νεύρωσης είναι ανεκτίμητος ως κινητήριος δύναμη, ιδιαίτερα για έναν ψυχολόγο.» Ακόμα κι αν η ανάγκη σου για ιδιωτικότητα παρεξηγείται ως «παραξενιά», είναι στην πραγματικότητα μια ασπίδα προστασίας της εσωτερικής σου ισορροπίας.
6. Είσαι βαθιά συμπονετική
Μπορεί να μοιάζει αντιφατικό, αλλά η αποφυγή ανθρώπων δεν σημαίνει απουσία ενσυναίσθησης -πολλές φορές υποδηλώνει το ακριβώς αντίθετο.
Η επιφανειακή κουβέντα, γεμάτη συμβάσεις και ψεύτικες ευγένειες, μπορεί να φαίνεται άδεια ή ακόμη και ανειλικρινής σε ένα άτομο με έντονη ενσυναίσθηση.
Ο Daniel Goleman, πρωτοπόρος στην έννοια της συναισθηματικής νοημοσύνης, έλεγε: «Η ενσυναίσθηση αποτελεί τη θεμελιώδη ικανότητα πάνω στην οποία στηρίζονται όλες οι κοινωνικές δεξιότητες».
Ίσως, λοιπόν, αποφεύγεις την ψιλοκουβέντα όχι γιατί δεν σε νοιάζει ο άλλος, αλλά γιατί σε νοιάζει πολύ -και θες η επικοινωνία να είναι αληθινή.
7. Είσαι αυτογνωστική
Η αποφυγή κοινωνικών περιστάσεων δεν είναι πάντα δείγμα κοινωνικής αδεξιότητας. Συχνά, είναι σημάδι βαθιάς αυτογνωσίας.
Γνωρίζεις ποιοι τύποι επαφών σε εξαντλούν και ποιες σε εμπλουτίζουν—και επιλέγεις αναλόγως.
Ο Carl Rogers έλεγε: «Το παράδοξο είναι ότι όταν αποδέχομαι τον εαυτό μου όπως ακριβώς είμαι, τότε μπορώ να αλλάξω». Η αποδοχή αυτή ξεκινά με την αναγνώριση των κοινωνικών σου προτιμήσεων, χωρίς ενοχές.
Αν, λοιπόν, αποφεύγεις την επιφανειακή επαφή, ίσως απλώς σέβεσαι τον ψυχισμό σου. Και αυτό δεν είναι αδυναμία -είναι ένδειξη ωριμότητας.
Να θυμάσαι
Η κοινωνική μας συμπεριφορά δεν είναι γραμμική, ούτε μονοσήμαντη. Η τάση να αποφεύγεις γνωστούς στον δρόμο δεν είναι ατέλεια. Είναι μια πτυχή της προσωπικότητάς σου.
Η εσωστρέφεια, η υψηλή ευαισθησία, η στοχαστικότητα, η ανάγκη για αυθεντικότητα, η προστασία της ιδιωτικότητας, η ενσυναίσθηση και η αυτογνωσία δεν είναι ελαττώματα. Είναι πλούτος. Είναι στοιχεία που σε κάνουν μοναδική.
Την επόμενη φορά που θα αποφασίσεις να μη σηκώσεις το βλέμμα ή να αλλάξεις πεζοδρόμιο, θυμήσου: δεν αποφεύγεις τον άλλον· τιμάς τον εαυτό σου.
Και κάπου εκεί, ανάμεσα στην αποδοχή και την κατανόηση, αρχίζει η πραγματική ελευθερία.
0 σχόλια: