Γιατί μας ξυπνάει ο καφές; Πώς λειτουργεί και πώς επηρεάζει το νευρικό μας σύστημα; Ποια είναι η σχέση της καφεΐνης με τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου; Δες την επιστημονική αλήθεια καθώς και τον τρόπο λειτουργίας του καφέ στον ανθρώπινο οργανισμό.
Η αλήθεια είναι ότι κάθε χρόνο η κατανάλωση καφέ αυξάνεται παγκοσμίως. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι “εθίζονται” στον καφέ. Πολλοί άνθρωποι μάλιστα, δεν μπορούν να ξυπνήσουν καλά το πρωί αν δεν πιουν μια καλή δόση καφέ.
Τι είναι η καφεΐνη
Η καφεΐνη είναι το κύριο δραστικό συστατικό του καφέ και αποτελεί το λόγο που οι άνθρωποι πίνουν καφέ. Η καφεΐνη δεν βρίσκεται μόνο σε καφέδες. Υπάρχει ως συστατικό και στο τσάι καθώς και σε πολλά σοκολατοειδή προϊόντα. Επίσης συναντάται και σε πολλά αναψυκτικά ή ενεργειακά ποτά. Η καφεΐνη βοηθά τον άνθρωπο να αισθάνεται δραστήριος, ενεργητικός, να έχει ζωντάνια, συγκέντρωση αλλά και αίσθημα ευχάριστης διάθεσης ακόμα και όταν ο οργανισμός δεν έχει χορτάσει καλό ύπνο. Κατά κάποια έννοια, αυτές οι ευεργετικές δράσεις θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ακόμα και εθιστικές. Βέβαια η καφεΐνη εκτός από θετικές επιδράσεις στον οργανισμό, εμφανίζει και ορισμένες αρνητικές επιπτώσεις όπως η αύξηση της πίεσης στο αίμα καθώς και η αίσθηση άγχους (ναι αν έχεις άγχος κόψε τον καφέ άμεσα).
Ποιος ο ρόλος της καφεΐνης στη φύση;
Η καφεΐνη που περιέχει ο καφές, συναντάται σε πολλά φυτά και στη φύση έχει τη χρησιμότητά της. Σε υψηλές δόσεις (που περιέχουν ορισμένα φύλλα φυτών) είναι τοξική για τα έντομα οπότε τα φύλλα προστατεύονται από το να μην φαγωθούν. Σε χαμηλότερες δόσεις όμως, (όπως το νέκταρ των λουλουδιών), μπορούν να κάνουν τα έντομα όπως και τις μέλισσες να θυμούνται το λουλούδι και να το ξαναεπισκευτούν. Αυτό βοηθάει στη γονιμοποίηση των φυτών.
Γιατί μας ξυπνάει ο καφές;
Στον ανθρώπινο οργανισμό, η καφεΐνη λειτουργεί ως τονωτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος. Στην πραγματικότητα, ο καφές μας ξυπνάει επειδή η καφεΐνη μπλοκάρει την διαδικασία εκκίνησης ύπνου. Ο εγκέφαλος του ανθρώπου διαθέτει υποδοχείς ενός “συστατικού” που ονομάζεται αδενοσίνη. Όταν έχουμε καταναλώσει πολλή ενέργεια κατά της διάρκεια της ημέρας το “σώμα” κουράζεται και παράγεται αδενοσίνη. Η αδενοσίνη προσκολλάται στους υποδοχείς αδενοσίνης που βρίσκονται στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα να παράγονται μια σειρά από χημικές αντιδράσεις που προκαλούν νύστα και ύπνο. Αυτός είναι και ο φυσιολογικός τρόπος που ο οργανισμός του ανθρώπου έχει την ανάγκη να κοιμηθεί για να ξεκουραστεί. Η καφεΐνη όμως δρα ανταγωνιστικά με την αδενοσίνη. Στην πραγματικότητα η καφεΐνη προσκολλάται στους υποδοχείς αδενοσίνης στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα η αδενοσίνη να μην χωράει και να απομακρύνεται. Με τον τρόπο αυτό ο οργανισμός νιώθει τόνωση και ενέργεια με αποτέλεσμα να μην έχει την ανάγκη να κοιμηθεί.
Γιατί “εθιζόμαστε” στην καφεΐνη;
Καθώς η καφεΐνη προσκολλάται σε όλους τους υποδοχείς αδενοσίνης του εγκεφάλου, η αδενοσίνη δεν βρίσκει υποδοχείς. Για το λόγο αυτό ο εγκέφαλος προσαρμόζεται σε βάθος χρόνου και δημιουργεί νέους υποδοχείς αδενοσίνης. Αυτό όμως δημιουργεί το εξής πρόβλημα. Η ποσότητα του καφέ που πρέπει να πιούμε για να παραμείνουμε ξύπνιοι θα πρέπει να αυξηθεί έτσι ώστε να καλύψει και τους νέους υποδοχείς. Αυτό προκαλεί ένα φαύλο κύκλο όπου για να έχουμε τις ίδιες επιπτώσεις θα πρέπει να λαμβάνουμε όλο και περισσότερη καφεΐνη. Δηλαδή ένας λάτρης του καφέ για να έχει την ίδια ευεργετική δράση (ενέργεια, ζωντάνια, κτλ) θα πρέπει συνεχώς να αυξάνει την ποσότητα του καφέ που πίνει. Επειδή όμως δεν γίνεται αυτό, στην πραγματικότητα μετά από καιρό πίνει καφέ για να βρεθεί απλά και μόνο στο σημείο να μην νυστάζει ακριβώς όπως θα ήταν και αν δεν έπινε ποτέ καφέ.
0 σχόλια: