Λογοτεχνικό δοκίμιο, αποφθεγματικός λόγος, πραγματεία ερωτημάτων, μυθοποίηση, αλλά και απομυθοποίηση της μεγάλης κατάκτησης του ανθρώπινου πνεύματος που είναι η Λογοτεχνία, αποτελεί το βιβλίο του Δημήτρη Στεφανάκη «Πως η Λογοτεχνία σου αλλάζει τη ζωή», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Ψυχογιός".
Στην αφηγηματική αυτή πραγματεία των 157 σελίδων η απάντηση δίνεται στον τελευταίο ομότιτλο κεφάλαιο, καθώς όλα τα προηγούμενα μικροκεφάλαια αποτελούν μια συστηματική περιδιάβαση για τα μικρά και τα μεγάλα της γραφής: τη δημοκρατία του πνεύματος, τον κόσμο χωρίς μυθιστορήματα, την πρωτοκαθεδρία του αναγνώστη, τις προθέσεις των συγγραφέων, τη σχέση του συγγραφέα με τον χαρακτήρα του, την ενσωμάτωση των βιβλίων σε ένα βιβλίο, την αναλογία λογοτεχνίας - πολιτικής.
Αλλά ο συγγραφέας μελετητής και αναγνώστης χιλιάδων βιβλίων δεν σταματάει εδώ, προσφέροντάς μας κι άλλες εμβληματικές ενότητες που θίγουν θέματα όπως: η κυριαρχία του ερωτισμού στην γραφή, η διάνθισή της γραφής με την ειρωνεία, η αίσθηση του χιούμορ, η επενέργεια του χρόνου, η ανάπτυξη της φαντασίας, η γοητευτική εκκεντρικότητα της μοντέρνας ποίησης και η παντοδυναμία την θεότητας του θανάτου στα πεζογραφήματα και στα ποιητικά δημιουργήματα.
Ο Δημήτρης Στεφανάκης, γεννηθείς το 1961, απόφοιτος της Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, μεταφραστής, συγγραφέας των βιβλίων «Φρούτα εποχής», «Λέγε με Καΐρα», «Το μάτι της επανάστασης έχει αχρωματοψία», «Θα πολεμάς με τους Θεούς», «Μέρες Αλεξάνδρειας», «Φιλμ νουάρ», «'Αρια, ο κόσμος από την αρχή», «Συλλαβίζοντας το καλοκαίρι», «Ο χορός των ψευδαισθήσεων», ξεκινάει… εξομολογητικά: Δεκαοχτώ ετών -λέει- πήρε την απόφαση να διακόψει κάθε σχέση με την λογοτεχνία όταν διαπίστωσε ότι δεν φτάνει ούτε στο μικρό τους δαχτυλάκι τους ιδανικούς πρωταγωνιστές των μυθιστορημάτων, αλλά ούτε και τις αδυναμίες και μήτε τα ελαττώματά τους…
Ευτυχώς όμως, ενηλικιώνοντας ξαναβρήκε τον εαυτό του και άρχισε μανιωδώς την ανάγνωση αλλά και τη (λελογισμένη) γραφή. «Πως μπορούμε να φανταστούμε έναν κόσμο χωρίς τον Οδυσσέα, την Αντιγόνη, τον Βασιλιά Ληρ, τους Καραμαζόφ ή την 'Αννα Καρένινα» υπογραμμίζει τώρα.
Διαβάζοντας τα κείμενά του δεν μπορείς παρά να σταθείς στην επιγραμματική του δεινότητα:
Εμείς οι συγγραφείς είμαστε μια φορά δημιουργοί και εκατό φορές αναγνώστες.
Αν ακούσουμε αυτούς οι οποίοι ισχυρίζονται ότι όλα έχουν γραφτεί, δεν θα πάψουμε μόνο να γράφουμε αλλά και να διαβάζουμε.
Το ταλέντο των μεγάλων δασκάλων είναι να επινοούν χαρακτήρες πολύ πιο ενδιαφέροντες από ότι οι ίδιοι.
Ένας καλός συγγραφέας μιμείται τον ηθοποιό που υποδύεται αμέτρητους ρόλους.
Ο ανέντιμος συγγραφέας θυμίζει τον λαοπλάνο πολιτικό.
Το βιβλίο δεν έχει μόνο το περιεχόμενο που του δίνει ο συγγραφέας αλλά και αυτό που του δίνει ο αναγνώστης.
Η λογοτεχνία δεν πρέπει να συγχέεται με την λεξιλαγνεία.
Οι μεγάλοι μυθιστοριογράφοι αναδεικνύονται αφηγητές ιδεών.
Οι αντιήρωες ενσταλάζοντας το δηλητήριο της αμφιβολίας αποτελούν το μέλλον της αφήγησης.
Οι συγγραφείς που αρνούνται να αναμίξουν το υλικό τους με λίγη σκόνη κακού δεν πάνε μακριά.
…Και στο τέλος του βιβλίου η απάντηση του πρωταρχικού ερωτήματος που αντιστοιχεί στον τίτλο: «Η λογοτεχνία σε κάνει λιγότερο σίγουρο για τον εαυτό σου, λιγότερο κραυγαλέο, λιγότερο αφελή, πιο ευγενή στη γλώσσα, πιο διορατικό στις ανθρώπινες σχέσεις».
Μια μελέτη με απλότητα και βάθος. Κάτι σαν εγχειρίδιο οδηγιών, αμφιβολιών και βεβαιοτήτων. Από ένα μεγάλο αναγνώστη.
Κώστας Μαρδάς (ΑΜΠΕ)
0 σχόλια: