Το συν-αίσθημα. Το άτομο, ο άνθρωπος, μόνος (από πολιτικές, ιδεολογίες, πρότυπα) και αμήχανος μπρος στον ορυμαγδό των αλλεπάλληλων κρίσεων (και όχι μόνο οικονομικών) καταφεύγει στο συναίσθημα ως το μοναδικό "κωδικό" - κοινή γλώσσα συνεννόησης μέσω της συν-αίσθησης.
Είναι η μόνη έννοια που εντοπίζεται ως γενική τάση, ως τυχόν κοινή θεματική των περίπου 150 ταινιών "νέας εσοδείας" από όλο τον κόσμο, που θα προβληθούν στη φετινή 56η διοργάνωση (από 6 μέχρι και 15 Νοεμβρίου) του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης.
Κι αν τα προηγούμενα χρόνια πρωταγωνιστής - αλλά κυρίως σεναριογράφος της ετήσιας κινηματογραφικής παραγωγής ήταν η παγκόσμια κρίση (όχι μόνο οικονομική) κι ο αμήχανος μπρος στις βίαιες αλλαγές πολίτης του κόσμου, αν ακολούθησε όχι η σύμπραξη αλλά η αμηχανία της ατομικότητας απέναντι σ' εναν κόσμο που άλλαζε, στη φετινή 56η διοργάνωση αυτός ο "ένας" αναζητά -σε όλο τον κόσμο (ανεξάρτητα από θρησκείες, πολιτικές, καθεστώτα, καθημαγμένες ιδεολογίες, πολιτισμικές καταβολές) τα μέσα θέασης και "χειρισμού" της ζωής και επανανακαλύπτει το συναίσθημα ως πρίσμα και "όπλο" για την οπτική του...
Κι αφού την τελευταία τριετία και πλέον, ο "ένας" στάθηκε αμήχανα απέναντι στην οικογένεια, στον έρωτα, στην πολιτική, στις ιδεολογίες που μεταλλάχτηκαν μαζί με τους ανθρώπους, στη χώρα του, στον κόσμο, στη γενιά του, στο σήμερα, στον "άλλο", στις φετινές ταινίες, ο συναισθηματικά (αλλά και πολιτικά, ιδεολογικά, κοινωνικά, οικονομικά, συναισθηματικά) άστεγος πολίτης αναζητά στέγη στην ...εξιλέωση, την οικογένεια (με την όποια μορφή της) τη συνύπαρξη, την αγάπη... Ξανά από την αρχή.
Κι ο κινηματογράφος (ακόμα κι αυτός της μυθοπλασίας, κι όχι της τεκμηρίωσης, που έχει "έτοιμο" και πλούσιο υλικό από έναν κόσμο που βρίσκεται σε συνεχή επαναδιαμόρφωση των "πλάνων" του) πού αλλού να αναζητήσει τον "μύθο" και την "πρότασή" του παρά σε δοκιμασμένες συνταγές, αλλά ...με νέα υλικά.
Μ' αυτά είναι "παρασκευασμένες" και οι πρώτες ταινίες των "Ανοιχτών Οριζόντων", των "ειδικών προβολών" και του αφιερώματος "Ματιές στα Βαλκάνια", που άρχισαν με ..."δόσεις" να αποκαλύπτουν οι διοργανωτές της επικείμενης 56ης διοργάνωσης.
- Τις "Χίλιες και μια νύχτες" και τις περιπέτειες της Σεχραζάντ "χρησιμοποιεί" ως έναυσμα για τις δικές του -αλλά και της σκληρής πραγματικότητας της κρίσης στην Πορτογαλία- "Arabian Nights", ο 43χρονος Πορτογάλος Μιγκέλ Γκόμες. Χωρισμένη -πώς αλλιώς εξάλλου;- σε τρία μέρη, η σχεδόν εξάωρης διάρκειας (338') ταινία, με αφετηρία το κλασικό αραβικό παραμύθι, στήνει ένα σύγχρονο αφηγηματικό γαϊτανάκι, που ξετυλίγει μια ντουζίνα σύγχρονων ιστοριών από την Πορτογαλία της κρίσης, βασισμένο σε αληθινά περιστατικά που συνέβησαν στην πατρίδα του μέσα σε διάστημα ενός χρόνου.
- "Το φιλμ δεν είναι κινηματογραφική προσαρμογή του βιβλίου, αν και βασίζεται στη δομή του" διευκρινίζει από τους τίτλους αρχής του ...πορτογαλικού έπους του, ο Γκόμες, δηλώνοντας πως: "Αν είμαστε σιωπηλοί, είμαστε νεκροί. Κάνοντας ταινίες είναι ο τρόπος μου να αντιδράσω στην κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μου".
- Πρωτοεμφανιζόμενος είναι ο Ούγγρος σκηνοθέτης Λάζλο Νέμες, με την ταινία του "Ο γιος του Σαούλ", η οποία τιμήθηκε στο Φεστιβάλ Κανών του περασμένου Μαΐου με το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής και το Βραβείο Fipresci. Η ταινία αποτυπώνει όλη τη φρίκη του Ολοκαυτώματος, με ήρωα έναν εβραίο κρατούμενο, που εξαναγκάζεται από τους ναζί να εξολοθρεύει τους ανθρώπους που συρρέουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ιδιαιτερότητα: Στη σπαρακτική ταινία- ηλεκτροσόκ της ανθρώπινης ικανότητας για την ύψιστη κτηνωδία, ακούγονται κρατούμενοι των στρατοπέδων να μιλούν ελληνικά ("Πού μας πάνε;", "Θα μας σκοτώσουν"...).
- Ταξιτζής γίνεται για τις ανάγκες της ταινίας του ο Ιρανός Τζαφάρ Παναχί (εξακολουθεί να τελεί υπό περιορισμό στη χώρα του) και καταγραφεί στην ταινία του με τον τίτλο "Ταξί" -ως σκηνοθέτης και ηθοποιός μαζί- τις αφηγήσεις των επιβατών του για τη σύγχρονη πραγματικότητα στο Ιράν.
- Τις σχέσεις ανάμεσα στην τέχνη και τον πολιτισμό, τον πόλεμο και την εξουσία διερευνά το φιλμ "Francofonia" του Ρώσου Αλεξάντρ Σοκούροφ (τέσσερα χρόνια μετά τον βραβευμένο του "Φάουστ"). Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο μείγμα μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ και video art- αφηγείται μια αληθινή, αξιοθαύμαστη ιστορία: τη συνεργασία του διευθυντή του Μουσείου του Λούβρου Ζακ Ζοζάρ και του Γερμανού αξιωματικού Φραντς Γκραφ Βολφ-Μέτερνιχ κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, με στόχο τη διάσωση των θησαυρών του μουσείου από τους ναζί.
- Κόρη δικαστικών, με σπουδές νομικής και η ίδια, η "Παολίνα" στην ομότιτλη ταινία του Αργεντίνου Σαντιάγκο Μίτρε (Μεγάλο Βραβείο στο τμήμα Εβδομάδα Κριτικής και βραβείο Fipresci στο Φεστιβάλ Κανών) εγκαταλείπει σπουδές και οικογένεια, πάει σ΄ένα απομακρυσμένο χωριό να διδάξει στους ντόπιους, πέφτει θύμα ομαδικού βιασμού, μένει έγκυος, αποφασίζει να κρατήσει το παιδί κι επιστρέφει στο σχολείο συνεχίζοντας να διδάσκει τους μαθητές-βιαστές της...
- Μια ...ανάσα ("One Breath") είναι ο τίτλος της γυρισμένης στη Φρανκφούρτη και την Αθήνα ταινίας του 42χρονου Γερμανού Κρίστιαν Ζούμπερτ με πρωταγωνιστές τους Απόστολο Τότσικα, Ακύλα Καραζήση, Χαρά- Μάτα Γιαννάτου και άλλους Έλληνες, μια που η πρωταγωνίστρια είναι μια νεαρή Ελληνίδα, που που αναζητά καλύτερη τύχη στη Γερμανία, όμως εμπλέκεται σε μια περιπέτεια με αβέβαιο τέλος.
- Οι οικογενειακοί δεσμοί, ο ίδιος ο θεσμός της οικογένειας, η θέση και η καταπίεση της γυναίκας, η δύναμη της απαγορευμένης αγάπης, πολιτικά διαπλεκόμενα, ο απόηχος του πρόσφατου παρελθόντος, πολιτισμικές παραδόσεις και ξεπερασμένα ήθη συνθέτουν ένα συναρπαστικό θεματικό μωσαϊκό στο φετινό πρόγραμμα "Ματιές στα Βαλκάνια".
Ταινίες (συνολικά 12) από τη Ρουμανία, την ΠΓΔΜ, το Κόσοβο, την Τουρκία, την Αλβανία και τη Σερβία θα προβληθούν στο πλαίσιο του αφιερώματος, ενώ προβλέπεται και ειδικό αφιέρωμα στον Μίρτσεα Ντανελιούκ, από τους σημαντικότερους Ρουμάνους σκηνοθέτες της δεκαετίας του '80, αλλά και της μετα-κομμουνιστικής περιόδου στη χώρα, ο οποίος και αναμένεται στη Θεσσαλονίκη.
- "Άφεριμ" υπό την ...τουρκική έννοια για την προσπάθεια των διοργανωτών του 56ου φεστιβάλ , αλλα και ..Aferim.! σύμφωνα με τον τίτλο του ...βαλκανικού γουέστερν -όπως χαρακτηρίστηκε η ταινία του Ρουμάνου Ράντου Ζούντε, που έρχεται στη Θεσσαλονίκη με βραβείο καλύτερου σκηνοθέτη στο 65ο Φεστιβάλ Βερολίνου. Πρόκειται ουσιαστικά για μια ανθρωπολογική και πολιτισμική καταγραφή του ρατσισμού στη Βαλκανική, με στοιχεία που φτάνουν στο σήμερα.
0 σχόλια: