Ο χαρακτηρισμός «ψυχάκιας» έχει ενταχθεί εδώ και χρόνια στην ελληνική αργκό και χρησιμοποιείται για να περιγράψει έναν εμμονικό ζηλιάρη σύντροφο, ο οποίος στην πραγματικότητα είναι πιθανότατα κοινωνιοπαθής, την ηλικιωμένη γειτόνισσα με την αλλόκοτη συμπεριφορά, η οποία στην πραγματικότητα μάλλον πάσχει από άνοια, ή ένα άτομο που έχει διαγνωσθεί με κάποια μορφή ψύχωσης.
Αρκετοί είναι επίσης αυτοί που χαρακτηρίζουν κατ' αυτόν τον τρόπο έναν εγκληματία που διέπραξε έναν αποτρόπαιο φόνο.
Οι όροι ψύχωση, ψυχοπάθεια, ψυχασθένεια κ.λπ. έχουν όλοι την ίδια κοινή ετυμολογική προέλευση, τη λέξη ψυχή, και συχνά συνοδεύονται από αρνητικούς συνειρμούς. Η πασίγνωστη ταινία Ψυχώ, την οποία σκηνοθέτησε το 1961 ο Άλφρεντ Χίτσκοκ, χρωμάτισε έντονα την εικόνα του «ψυχάκια», αφήνοντας να εννοηθεί ότι είναι ένα άτομο που πρέπει να φοβόμαστε, ένα άτομο που δεν έχει έλεγχο των συναισθημάτων του. Βάζοντας «ταμπέλες» και στιγματίζοντας ανθρώπους που θεωρούμε ότι δεν φέρονται «φυσιολογικά» δεν μπορούμε όμως να κατανοήσουμε τη βαθύτερη έννοια των όρων ψύχωση και ψυχοπάθεια και καταλήγουμε σε ανούσιες γενικεύσεις.
Ψύχωση
Ένας όρος-ομπρέλα που περιλαμβάνει ποικιλία διαταραχών. Οι λεγόμενες ψυχωσικές διαταραχές ή ψυχώσεις αφορούν στην απώλεια επαφής με την πραγματικότητα και χαρακτηρίζονται από τις ψευδαισθήσεις και τις παραισθήσεις. Ένα ψυχωσικό άτομο μπορεί να πιστεύει ότι οι άλλοι θέλουν να το βλάψουν ή ότι συνωμοτούν εναντίον του. Εάν εκδηλώνονται παραισθήσεις, το άτομο μπορεί να ακούει φωνές ή να βλέπει εικόνες που στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν. Ενδεικτικά, η σχιζοφρένεια κατατάσσεται στις ψυχωσικές διαταραχές. Επίσης, άτομα που πάσχουν από διπολική διαταραχή ή κατάθλιψη μπορεί να εκδηλώσουν συμπτώματα ψύχωσης. Η φαρμακευτική αγωγή και η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία βοηθούν στην αντιμετώπιση της ψύχωσης.
Ψυχοπάθεια
Ως ψυχοπαθής ορίζεται ένα άτομο που εμφανίζει σοβαρή έλλειψη ενσυναίσθησης (συναισθηματική ταύτιση) προς άλλους ανθρώπους ή προς τα ζώα. Οι τάσεις ψυχοπάθειας εκδηλώνονται συνήθως σε νεαρή ηλικία: το παιδί έχει καταστροφικές παρορμήσεις –για παράδειγμα κάνει κακό στα ζώα ή εκφοβίζει έντονα άλλα παιδιά– και δεν δείχνει καμία μεταμέλεια για τις πράξεις του. Οι ψυχοπαθείς εκμεταλλεύονται συνήθως τους άλλους για να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα και μερικές φορές –όχι όμως πάντοτε– έχουν βίαιες τάσεις. Ο φόβος που εμπνέει ένας ψυχοπαθής πηγάζει κυρίως από την αίσθηση ότι είναι ένας άνθρωπος χωρίς όρια. Με μια πρώτη ματιά, ένας ψυχοπαθής μοιάζει ιδιαιτέρως ευφυής και γοητευτικός, είναι όμως χειριστικός και δεν συμμορφώνεται με την τιμωρία ούτε μαθαίνει από τα λάθη του. Δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία μεταξύ των ειδικών σχετικά με το αν η ψυχοπάθεια μπορεί να αντιμετωπιστεί.
0 σχόλια: