Κάτω από το Δέρμα

«Κάτω απ' το Δέρμα» κρύβεται μια κινηματογραφική εμπειρία που περισσότερο κανείς βιώνει παρά αποκωδικοποιεί, ένα εικαστικό αριστούργημα που προκαλεί τον θεατή να επαναπροσεγγίσει το μέσο, απαλλαγμένος από τις σύγχρονες κινηματογραφικές συμβάσεις.

Τον έχουν αποκαλέσει το «νέο Κιούμπρικ». Θεωρείται ένα απ' τα βαριά χαρτιά στο χώρο της εικόνας και οι διαφημιστικές του παραχωρούν γη και ύδωρ για να εξασφαλίσουν το μαγικό του άγγιγμα.

Θυμηθείτε την δουλειά του στο «Paint» της Sony Bravia όπου ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο δονείται από τις αλλεπάλληλες εκρήξεις χρωμάτων, στο «Odyssey» της Levi's όπου ένα νεαρό ζευγάρι τρέχει με απίστευτη ταχύτητα διαλύοντας τοίχους στο διάβα του ή απλά ανατρέξτε στα αγαπημένα σας βίντεο κλιπ των Massive Attack, των Blur και των Radiohead, μόνο για να διαπιστώσετε ότι φέρουν την υπογραφή του Τζόναθαν Γκλέιζερ.

Τέλος, αφήστε να διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους αυτοί που κατηγοριοποιούν ακόμα τους κινηματογραφιστές σε ρεκλαματζίδες, τηλεοπτικούς ή ποιοτικούς, και αφεθείτε στο σύμπαν του -ίσως- σπουδαιότερου εικονοκλάστη δημιουργού των ημερών μας.

Με 20 χρόνια εμπειρίας στην πλάτη αλλά με το «Κάτω απ' το Δέρμα» να συνιστά μόλις την τρίτη σκηνοθετική του απόπειρα, ο Τζόναθαν Γκλέιζερ, σχεδόν μια δεκαετία μετά το τελευταίο του πόνημα, επανέρχεται επιτέλους στο κινηματογραφικό στερέωμα.

Είχε προηγηθεί το εκρηκτικό ντεμπούτο του με το «Ερωτικό Κτήνος» όπου ο Βρετανός σκηνοθέτης έβαλε τα γυαλιά στον Γκάι Ρίτσι, εκτοξεύοντας τα στάνταρ της γκανγκστερικής μαύρης κωμωδίας σε δυσθεώρητα ύψη, ενώ στη συνέχεια είχε ακολουθήσει η συνεργασία του με την Νικόλ Κίντμαν στο «Birth», την ιστορία μιας γυναίκας που θεωρεί πως ο νεκρός σύζυγός της έχει μετενσαρκωθεί στο σώμα ενός δεκάχρονου αγοριού.

Στα 10 χρόνια που μεσολάβησαν μέχρι και την πρεμιέρα της ταινίας στο περασμένο Φεστιβάλ Βενετίας, ο Βρετανός δημιουργός μπορεί να είδε αμέτρητα σεναριακά προσχέδια να πηγαίνουν στα αζήτητα και αρκετούς υποψήφιους ηθοποιούς να αποχωρούν απ' το πρότζεκτ, αλλά δεν συμβιβάστηκε με τίποτα λιγότερο από την εκπλήρωση του οράματός του στο ακέραιο.

Τι πραγματικά συμβαίνει όμως στο «Κάτω απ'το Δέρμα»;

Ένα εξωγήινο πλάσμα με την μορφή μιας ελκυστικής γυναίκας τριγυρνάει με ένα βανάκι στους δρόμους της Γλασκόβης, ψαρεύοντας ανυποψίαστους άνδρες για ευκαιριακό σεξ. Μόνο που αυτό είναι απλά μια πρόφαση καθώς στην πραγματικότητα τα άτυχα θύματα οδηγούνται σε ένα καταφύγιο όπου τα κορμιά τους φυλακίζονται και διατηρούνται μέσα σε μια απροσδιόριστη υγρή μάζα. Τα μοιραία ραντεβού συνεχίζονται μέχρι που μια ασύμμετρη απειλή διαφοροποιεί όλα τα δεδομένα.

Σε αυτό το απλό σεναριακό εύρημα και χωρίς περιττές επεξηγήσεις ο Τζόναθαν Γκλέιζερ βρίσκει την αφορμή που αναζητούσε για να μιλήσει για την ανθρώπινη φύση και τις πιο παθογενείς εκφάνσεις της.

Στοχάζεται πάνω στην ευρύτερη έννοια της εξουσίας, παρατηρεί το πώς αυτή φωλιάζει στο εσωτερικό των ανθρώπων, πώς τους μεταλλάσσει και αναρωτιέται αν τελικά τα συναισθήματα μας κάνουν πιο αδύναμους ή πιο δυνατούς.

Η εξωγήινή του έχει έρθει στον κόσμο μας για να εκτελέσει με αυστηρότητα την αποστολή της. Μένει ασυγκίνητη από το κλάμα ενός μωρού που μόλις έχει χάσει τους γονείς του και στέκεται ανεπηρέαστη στο θέαμα των ανδρών που μοιρολατρικά παρασύρονται στην θανάσιμη δεξαμενή της.

Στυγνή και κυνική, περιφέρεται ως η απόλυτη φονική μηχανή στο πιο ελκυστικό περίβλημα, μέχρι που οι ισορροπίες μέσα της αλλάζουν. Και σε αυτή την ολέθρια συνθήκη, όταν δηλαδή τα αρπακτικά μυριστούν αίμα, τότε αυτή μετατρέπεται από κυνηγός σε κυνηγημένο, μεταμορφώνεται ακαριαία από αδίστακτος θύτης σε αβοήθητο θύμα.

Στην ταινία, όλα ξεκινούν με την σεκάνς της «δημιουργίας», με την οποία ο Γκλέιζερ, αποτίοντας φόρο τιμής στο «2001» του Κιούμπρικ, μας συστήνει στο πλάσμα που θα αποτελέσει το επίκεντρο της απόκρυφης αναζήτησής του.

Με την επιλογή του πρωταγωνιστικού ρόλου, χαρίζει στην Σκάρλετ Γιόχανσον ένα ανεκτίμητο come back στον κόσμο του καλλιτεχνικού σινεμά και αυτή τού το ανταποδίδει κρατώντας στις πλάτες της ολόκληρο το υποκριτικό κομμάτι της ταινίας και παραδίδοντας την καλύτερη μέχρι στιγμής ερμηνεία της καριέρας της.

Σαγηνευτική και απαστράπτουσα αλλά ταυτόχρονα απόκοσμη και αινιγματική, η Αμερικανίδα σταρ ξεγυμνώνεται μεταφορικά και κυριολεκτικά μπροστά από τον φακό καθώς περιπλανιέται στους σκοτσέζικους δρόμους σαν άλλος Ντέιβιντ Μπόουι, θυμίζοντας την εσωτερικη ερμηνεία του Άγγλου σταρ στον «Άνθρωπο που έπεσε στη Γη», το καλτ κομψοτέχνημα του Νίκολας Ρεγκ που συνολικά αποτελεί σημείο αναφοράς για το φιλμ του Γκλέιζερ.

Στο κομμάτι της κινηματογράφησης και ενάντια στην λογική που θέλει τον σκηνοθέτη να διατηρεί τον απόλυτο έλεγχο της ταινίας του, ο Άγγλος δημιουργός τολμάει να κρύψει την κάμερα του στο εσωτερικό του αυτοκινήτου, αφήνοντας το απρόβλεπτο της αληθινής ζωής να εισχωρήσει στο έργο του.

Έτσι, εκτός από κάποιους επαγγελματίες ηθοποιούς, οι υπόλοιποι άνδρες που συναντά και συζητά μαζί τους η ηρωίδα, τυχαίνει να μην έχουν την παραμικρή ιδέα ότι συμμετέχουν σε κάποιο γύρισμα.

Κατά την διάρκεια αυτής της αναπόφευκτης σύγκρουσης μυθοπλασίας και πραγματικότητας, ο Γκλέιζερ βρίσκει το κατάλληλο πεδίο για να δημιουργήσει εικόνες, τόσο μοναδικές και αξέχαστες που μοιάζουν φτιαγμένες από την στόφα των εκείνων των ονείρων που δεν πρόκειται να ξεχάσεις ποτέ.

Συνολικά, το «Κάτω απ' το Δέρμα» είναι μια κινηματογραφική εμπειρία που περισσότερο βιώνει κανείς παρά καταλαβαίνει, ένα εικαστικό αριστούργημα που παρά το sci-fi προσωπείο, στοχάζεται ρεαλιστικά πάνω στις πιο σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης φύσης, προκαλώντας τον θεατή να επαναπροσεγγίσει το μέσο απαλλαγμένος από τις σύγχρονες κινηματογραφικές συμβάσεις. Και αυτό είναι κάτι που σπάνια συμβαίνει στις μέρες μας.