«Doctor Who»: Πώς μια σειρά 50 χρόνων μοιάζει πιο νέα και επιτυχημένη από ποτέ

Είναι η παλαιότερη σειρά φαντασίας της παγκόσμιας τηλεόρασης, mainstream διασκέδαση στην Αγγλία και cult παραξενιά στον υπόλοιπο κόσμο. Μισό αιώνα ζωής μετά, ο διάσημος timelord είναι πιο φρέσκος από ποτέ.

Μεθαύριο, Σάββατο, 1η Σεπτεμβρίου, ξεκινάει στο BBC η προβολή του νέου κύκλου επεισοδίων «Doctor Who», που αναλόγως τι θες να μετράς είναι είτε η 33η σεζόν, είτε η 7η, είτε απλώς η σεζόν που θα μας οδηγήσει στην 50ή επέτειο προβολής. Η σειρά ξεκίνησε να προβάλλεται τον Νοέμβριο του 1963 και ακολουθούσε τις περιπέτειες ενός εξωγήινου που μπορούσε, οδηγώντας το διαστημόπλοιό του ονόματι TARDIS (σε σχήμα μπλε αστυνομικού κουτιού, κάτι που πλέον δεν υφίσταται), να ταξιδεύει όπου στο σύμπαν και όποτε στο χρόνο θέλει, συνήθως παρέα με έναν ή δύο συνεπιβάτες που κατά καιρούς διαλέγει για συντρόφους στις περιπέτειές του.

Αυτό. Ούτε κάποια πολύπλοκη ιδέα, ούτε πολυπληθές καστ, ούτε μεγάλες ανατροπές και μυστήρια, ούτε τίποτα. Ενας άντρας, το διαστημόπλοιό του και η φαντασία των σεναριογράφων. Α, και κάτι ακόμα: Η ιδιότητα του Doctor να αναγεννάται κάθε φορά που άλλαζε ο ηθοποιός, μια εγγύηση πως η σειρά δε θα ήταν ποτέ δέσμια χρονικής φθοράς, διαπραγματεύσεων ή ενός ανθρώπου.

Η κλασική περίοδος

Στο πέρασμα των δεκαετιών το «Doctor Who» έχει αλλάξει μορφή σχεδόν όσες φορές κι ο πρωταγωνιστικός του χαρακτήρας. Τα πρώτα χρόνια είχε έναν πιο εκπαιδευτικό χαρακτήρα (με τον πρώτο Doctor, τον γερασμένο Γουίλιαμ Χάρτνελ), αργότερα έγινε πιο περιπετειώδης (από την εποχή του Πάτρικ Τράουτον κι έπειτα), επί Δοκτωρείας Τζον Πέρτουι οι ιστορίες (και το TARDIS) προσάραξαν στη Γη. Ποτέ δεν υπήρχε κάποια σταθερά, ενώ παράλληλα και οι αρχι-σεναριογράφοι άλλαζαν συχνά, μην αφήνοντας τη σειρά να έχει απαραιτήτως κάποιο συγκεκριμένο στιγμά, πέραν αυτού: Αποτελούσε την παραδοσιακότερη διασκέδαση για όλη την οικογένεια, μια σπάνια στιγμή όπου γονείς και παιδιά μαζεύονταν Σάββατο απόγευμα για να δουν το ίδιο πράγμα στην τηλεόραση.

Το αποκορύφωμα της δημοφιλίας το γνώρισε όταν ο Doctor φόρεσε το εμβληματικό κασκόλ, το καπέλο και τις μπούκλες τού -λες μονίμως με γουρλωμένα μάτια- Τομ Μπέικερ, του 4ου κατά σειρά ηθοποιού που ενσάρκωνε το ρόλο (και εκείνον με τη μεγαλύτερη θητεία στο ρόλο, για 7 ολόκληρες σεζόν). Ο Μπέικερ εκτός από τρομερά δημοφιλής στην Αγγλία είναι κι εκείνος που συνδέθηκε με το χαρακτήρα και στις διεθνείς αγορές, καθώς ήταν τα επεισόδια εκείνης της περιόδου που άρχισαν να ταξιδεύουν στο εξωτερικό. (Πολλά επεισόδια των πρώτων σεζόν παραμένουν χαμένα για πάντα, καθώς το BBC ακόμα τότε κατέστρεφε τις κασέτες, όντας αδιανόητο πως κάποιος, κάποτε, θα ενδιαφερόταν να ξαναδεί αυτές τις ιστορίες.) Επί Μπέικερ ανέλαβαν αρχι-σεναριογράφοι ίσως οι δύο σημαντικότεροι της κλασικής περιόδου, ο Ρόμπερτ Χολμς κι ο Ντάγκλας Ανταμς, πλάθοντας τις πιο δημιουργικές σεζόν της σειράς, και δίνοντας αληθινή ουσία στην ιδέα πως πίσω από αυτόν τον «τρελό άντρα με ένα κουτί» βρίσκεται μια δυνατή δημιουργική φωνή.

Μετά και τον 5ο Doctor, Πίτερ Ντέιβισον, η σειρά μπήκε σε περίοδο δημιουργική πτώσης, κάτι φυσιολογικό υποθέτει κανείς. Αρχι-συγγραφείς άλλαζαν συνεχώς, συχνά και εν μέσω σεζόν, μέρες προβολής, φορμάτ σεζόν, διάρκεια επεισοδίων μεταβάλλονταν από χρονιά σε χρονιά, και οι δείκτες τηλεθέασης έπεφταν μέχρι που τελικά, μετά και τον 6ο Κόλιν Μπέικερ, η σειρά κόπηκε το 1989 επί θητείας Συλβέστερ ΜακΚόι - ειρωνικά με τελευταία ιστορία το «Survival».

Η αναβίωση

Υστερα από μια αποτυχημένη απόπειρα αναβίωσης της σειράς απευθείας για το αμερικάνικο κοινό (το 1996, με μια τηλεταινία για το FOX όπου πρωταγωνιστούσαν ο Πολ ΜακΓκαν ως Doctor κι ο Ερικ Ρόμπερτς ως Μάστερ, η νέμεση του Doctor), υπήρξε ένα μεγάλο διάστημα όπου θεωρήθηκε πως το «Doctor Who» ήταν οριστικά παρελθόν. Ομως αν ξέρουμε κάτι πολύ καλά, είναι πως στη σημερινή ποπ κουλτούρα, τίποτα δεν είναι νεκρό όσο αρκετοί άνθρωποι το θυμούνται.

Ενας από αυτούς ήταν ο Ράσελ Τ. Ντέιβις, σεναριογράφος με μακρά και διακεκριμένη υπηρεσία στην Αγγλική τηλεόραση («Queer as a Folk», «Bob & Rose») που επέμενε για πολλά χρόνια στο BBC πως έπρεπε ο Doctor να επιστρέψει, και αυτή τη φορά να γίνει σωστά. «Μας είπαν πως ποτέ δε θα καταφέρναμε να κερδίσουμε την προσοχή αυτής της γενιάς παιδιών, αλλά το κάναμε», είχε πει ο Ντέιβις μετά την ολοκλήρωση της πρώτης σύγχρονης σεζόν της σειράς, η οποία επέστρεψε στον αέρα του BBC τον Μάρτιο του 2005 κάνοντας μπλοκμπάστερ νούμερα και εξασφαλίζοντας πως πράγματι, αυτός ο νέος Doctor ήταν εδώ για να μείνει.

Πώς το κατάφερε ο Ντέιβις; Ηταν ο ίδιος μεγάλος φαν και κατάφερε να απεικονίσει (και να εκσυγχρονίσει) όλα εκείνα που κάποτε αγάπησε στη σειρά, και τον έκαναν να θέλει να γίνει κι ο ίδιος σεναριογράφος. Οταν ήταν μικρός, στη διάρκεια των σεζόν του 3ου και του 4ου Doctor, o Ντέιβις έγραφε κριτικές για κάθε επεισόδιο, σαν ένα ημερολόγιο αλλά αντί για «πώς ήταν σήμερα στο σχολείο» ήταν «πού με ταξίδεψε αυτή τη βδομάδα ο Doctor».

Ο Ντέιβις ανατίναξε την παλιά σειρά, αλλά το έκανε με αγάπη, και κρατώντας όλα τα στοιχεία που την έκαναν αγαπητή: Ξεφορτώθηκε όλο το backstory του ήρωα (σκοτώνοντας εκτός οθόνης τους υπόλοιπους timelords και όλους τους ανταγωνιστές του), δίνοντάς του κάτι νέο να τον κινεί (την ευθύνη για το τέλος ενός αιματηρού πολέμου), και νέο φυσικά πρόσωπο. (Και δίχως να διαγράψει τίποτα από την πλούσια ιστορία. Αδιανόητο για πολλούς, όμως αυτός ο σύγχρονος «Doctor Who» δεν ήταν reboot, ήταν συνέχεια. Αναβίωση.)

Ο 9ος Doctor ήταν ο Κρίστοφερ Εκλεστον (φανταστικός) ο οποίος έκατσε μόλις μια σεζόν για να αντικατασταθεί από τον Ντέιβιντ Τέναντ που είναι ο μόνος που αγαπήθηκε στην Αγγλία στα επίπεδα του Τομ Μπέικερ. Το δίδυμο Ντέιβις-Τέναντ έμεινε ανέπαφο ως το 2010, με μόνες αλλαγές να είναι η σύντροφος του Doctor κάθε χρόνο, δίνοντας έτσι στον Ντέιβις τη δυνατότητα να γράφει την κάθε σεζόν σαν ένα μεγάλο ταξίδι μέσα από τα μάτια της εκάστοτε συμπρωταγωνίστριας.

Η μαγεία

Ο Ντέιβις κατάφερε να διατηρήσει αυτή την υπέροχη αφέλεια της σειράς ανέπαφη, κι αυτό ήταν που την έκανε ξανά επιτυχημένη. Οσες ενστάσεις κι αν υπάρχουν για το πώς κάθε μετέπειτα σεζόν ξέμενε από ιδέες σε σχέση με την προηγούμενη, στον Ντέιβις πάντα θα χρεώνεται πως αναβίωσε τη σειρά κατανοώντας τη μαγεία της.

Αναλογίσου αυτό: Εχεις μια βασική ιδέα που μπορεί είναι όσο μαγική, υπέροχη, συναρπαστική, αστεία, τρομακτική, μπορεί να την κάνει η πένα του εκάστοτε σεναριογράφου, την κάθε δεδομένη εβδομάδα. Δεν υφίσταται ο παραμικρός περιορισμός. Η σειρά είναι φτιαγμένη με τέτοιο τρόπο που πρακτικά δεν υπάρχουν κανόνες: Μπορεί να βρεθείς οπουδήποτε, οποτεδήποτε, και να συμβεί οτιδήποτε. Να συναντήσεις τον Σέξπιρ, να γίνεις μάρτυρας του τέλους της Ιστορίας, να πολεμήσεις αδιανόητους εχθρούς στο τέλος του σύμπαντος, να ανακαλύψεις εκ νέου τη μαγεία της πεζής καθημερινότητας του εδώ και του τώρα. (Ξέρεις τι είναι πραγματικά το London Eye; Νομίζεις!) Και μπορεί ένα επεισόδιο να είναι σαχλό μέχρι βαρεμάρας ή να είναι το πιο ιδιοφυές χωροχρονικό παζλ που έχεις δει ποτέ σου, κι αυτά να απέχουν μια βδομάδα το ένα από το άλλο.

Είναι μια σειρά όπου η μεγαλύτερή της δύναμη κρύβεται στην υπόσχεση πως μπορεί εκεί που δεν το περιμένεις, να σε ταξιδέψει στα αστέρια και να σε κάνει να νιώσεις σαν ενθουσιασμένο 12χρονο τη μέρα των Χριστουγέννων. Που ακόμα και το να βλέπεις τους τίτλους αρχής μπορεί να σε ενθουσιάσει σα να είδες το τελειότερο επεισόδιο που δε χωράει ο νους. Ετσι ένιωθε ο Ντέιβις όταν επέμενε για χρόνια στο BBC πως ξέρει καλύτερα εκείνος πώς πρέπει να αναβιώσει η σειρά, κι αυτό κατάφερε να το μεταφέρει στην οθόνη.

Η νέα εποχή

Το 2010 ήταν μια πολύ κρίσιμη χρονιά: Για πρώτη φορά ύστερα από (κυριολεκτικά) δεκαετίες, θα άλλαζαν ταυτόχρονα ο Doctor και ο showrunner, παίρνοντας τη σκυτάλη από το δημοφιλέστερο αντίστοιχο ζευγάρι από την εποχή των Μπέικερ και Χολμς στα μέσα των ‘70s. Τα συγγραφικά ηνία θα αναλάμβανε ο Στίβεν Μόφατ, λατρεμένος από κοινό και κριτική σεναριογράφος των καλύτερων επεισοδίων της σύγχρονης σειράς (με διασημότερο όλων το αριστουργηματικό «Blink» όπου και γνωρίσαμε την άγνωστη τότε Κάρεϊ Μάλιγκαν), ενώ ο 11ος Doctor θα ήταν ο άγνωστος νεαρός Ματ Σμιθ.

Ο Μόφατ γρήγορα άφησε το στίγμα του στη σειρά, οδηγώντας την περισσότερο από ποτέ άλλοτε σε μονοπάτια σειράς μυθολογίας, διανθισμένης με τα φανταστικά τέρατα που δημιουργούσε με απίστευτη συνέπεια για όλα του τα κομψοτεχνήματα τρόμου. Ποτέ δεν φοβήθηκε να κάνει τη σειρά πιο τρομακτική ή πιο περίπλοκη. Σχεδόν όλα τα επεισόδια (και οι σεζόν, από την 5η κι έπειτα δηλαδή) συνδέονται μεταξύ τους, σχηματίζοντας ένα εκπληκτικό έπος φιλίας, έρωτα, προδοσίας, πίστης και απώλειας, εξιστορημένο εκτός σειράς. Ο Μόφατ πήρε το «Doctor Who» και το πήγε ένα βήμα παραπέρα ρωτώντας το εξής απλό: Αφού είναι μια σειρά δίχως κανόνες, γιατί δεν μπορώ να κάνω ό,τι θέλω, με ό,τι σειρά θέλω;

Ετσι, εξέλιξε το μύθο ακόμα περισσότερο. Σε αντίθεση με πριν, όλες του οι σεζόν (η 5η, η 6η, η επερχόμενη 7η) απασχολούν ένα κύριο και συγκεκριμένο καστ χαρακτήρων που δεν αλλάζει κάθε χρόνο, δίνοντας μια αίσθηση συνέχειας. Επίσης, εκμεταλλεύεται στο έπακρο την ιδέα του ταξιδιού στο χρόνο, παρουσιάζοντάς μας τα γεγονότα με σειρά που δε βγάζουν πάντα νόημα για όλους τους χαρακτήρες (ή εμάς) φυλάγοντάς μας απίστευτες εκπλήξεις σε κάθε στροφή του ταξιδιού.

Η περασμένη, 6η σεζόν, είναι ένα αληθινό τηλεοπτικό διαμάντι. Ενα σύνολο 13 επεισοδίων που αν τα δεις όλα μαζί σχηματίζουν μια ανατριχιαστική (πάντα μέσα στη γοητευτική αφέλειά της) ιστορία με ήρωες που ταξιδεύουν χιλιετίες και αμέτρητα πλανητικά συστήματα μέσα στο διάστημα μίας και μόνο σκηνής - αλλά και που το καθένα από μόνο του, είναι κι από μια εκπληκτική αυτοτελής ιστορία, ένα διαφορετικό πορτρέτο χαρακτήρα, πολλές φορές σε διαφορετιά genres. 13 ιστορίες που δεν σε πιάνουν από το λαιμό με διαρκή ερωτήματα για να τις απολαύσεις, αλλά που αν τις δεις όλες μαζί σχηματίζουν κάτι πολύ μεγαλύτερο.

Είναι ένας αληθινός θρίαμβος του μέσου (εκμετάλλευση των δυνατοτήτων της τηλεοπτικής αφήγησης στο έπακρό τους), και η ταυτόχρονη διαπίστωση πως αυτή η υπέροχη υπόσχεση που πάντα έκρυβε μέσα της η σειρά, εκπληρώνεται με τον πιο δημιουργικό τρόπο έστω και τόσες δεκαετίες μετά.

Η έκρηξη

Από την αναβίωση του Ντέιβις κι έπειτα, η σειρά διαρκώς μεγαλώνει με τον ένα τρόπο ή τον άλλον. Από το «Doctor Who» ξεπήδησαν spin-off σειρές όπως το πιο ενήλικο «Torchwood» (που ταξίδεψε και στην Αμερική μέσω συμπαραγωγής με το καλωδιακό κανάλι Starz) ή το -ακόμα- πιο παιδικό «The Sarah Jane Adventures» (που ακολουθούσε τις περιπέτειες της θρυλικής συντρόφου Σάρα Τζέιν Σμιθ από την εποχή του Τομ Μπέικερ) το οποίο σταμάτησε πέρσι με τον αιφνίδιο θάνατο της πρωταγωνίστριας Ελίζαμπεθ Σλέιντεν.

Η ίδια η σειρά είναι διαρκώς η πιο έμπιστη και συνεπής πηγή υψηλής θεαματικότητας για το BBC (αν βγάλεις ριάλιτι και καθημερινές σαπουνόπερες), ενώ τα τελευταία χρόνια αποκτά όλο και μεγαλύτερο στάτους στην Αμερική - με αποκορύφωμα το εξώφυλλο στο mainstream Entertainment Weekly πριν λίγα τεύχη.

Καθώς ετοιμαζόμαστε να παρακολουθήσουμε την 7η σεζόν που ξεκινά την 1η Σεπτεμβρίου (και θα προβληθεί σε δύο μέρη, με 5 επεισόδια τον Σεπτέμβρη και τα υπόλοιπα 8 κάπου στο πρώτο μισό του 2013), οι πάντες περιμένουν με αγωνία την 50η επέτειο που φτάνει του χρόνου. Το BBC έχει ήδη ανακοινώσει την παραγωγή μιας τηλεταινίας με θέμα τη γένεση της σειράς, ενώ οι φήμες οργιάζουν σχετικά το τι μορφή θα έχει η επέτειος, κι αν θα γυριστεί επεισόδιο με πολλούς Doctors μαζί, όπως έχει συμβεί και παλιότερα σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Το μόνο σίγουρο είναι πως σε όλη αυτή τη διαδικασία θα παραμείνουν μπροστάρηδες οι Μόφατ και Σμιθ, ένα πολύ δίκαιο δίδυμο showrunner και Doctor για να οδηγήσουν τη σειρά σε μια τόσο μεγάλη επέτειό της.

Η ουσία είναι πως πριν 10 χρόνια το BBC δεν ήταν καν σίγουρο αν μπορεί να έχει τα δικαιώματα της ίδιας του της σειράς ή τι μορφή θέλει να δώσει στην αναβίωσή της και σήμερα, καθώς το «Doctor Who» πλησιάζει μισό αιώνα ζωής, μοιάζει πιο φρέσκο και εφευρετικό από ποτέ. Και απαραίτητο.

Και μαγικό.

Η πρεμιέρα της 7ης σεζόν είναι το Σάββατο 1η Σεπτεμβρίου. Τη σειρά μπορείς να την πιάσεις κατευθείαν από την αναβίωση του 2005 (δεν χρειάζεται γνώση για οτιδήποτε έχει προηγηθεί) και όταν τη δεις και θες κι άλλο, θα ξέρεις πως υπάρχουν 26 σεζόν παλιού υλικού κάπου εκεί έξω.

Πηγη