Ιδού το νέο Πανεπιστήμιο

Καθιερώνεται ως κύρια βαθμίδα διοίκησης των πανεπιστημίων το Συμβούλιο Διοίκησης, οι πρυτάνεις θα εκλέγονται με διεθνή διαγωνισμό, καταργούνται οι "αιώνιοι φοιτητές" και ανοίγει ο δρόμος για τον περιορισμό της ανάμειξης των φοιτητικών παρατάξεων.

Καταργείται το πανεπιστημιακό άσυλο, σαρώνεται ολοκληρωτικά ο υφιστάμενος τρόπος λειτουργίας της διοίκησης των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ, ενώ "σφίγγει" ασφυκτικά ο κλοιός γύρω από τους φοιτητές που δεν τελειώνουν τις σπουδές τους στον προβλεπόμενο χρόνο φοίτησης.

Η υπουργός Παιδείας κ. Αννα Διαμαντοπούλου, στην Εισηγητική Εκθεση του νέου νόμου-πλαισίου που παρουσίασε στον πρωθυπουργό, αλλάζει εκ βάθρων τη δομή της ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα μας. Τις ριζικές αυτές αλλαγές για το "Νέο Πανεπιστήμιο" είχε δημοσιεύσει πρώτο το "Εθνος της Κυριακής" από τον Σεπτέμβριο του 2010.

Καθιερώνεται ως κύρια βαθμίδα διοίκησης των πανεπιστημίων το Συμβούλιο Διοίκησης, από το οποίο θα περνά σχεδόν το πλήθος των δραστηριοτήτων των ιδρυμάτων. Οι πρυτάνεις θα εκλέγονται με διεθνή διαγωνισμό, καταργούνται οι "αιώνιοι φοιτητές", ενώ ανοίγει ο δρόμος για τον περιορισμό της δράσης των φοιτητικών παρατάξεων στα πανεπιστήμια, καθώς οι φοιτητές που θα έχουν λόγο στα ανώτατα όργανα θα εκλέγονται με ενιαίο ψηφοδέλτιο!

Η υπουργός Παιδείας, παρότι επρόκειτο να παραστεί στη Σύνοδο των πρυτάνεων που έγινε στον Βόλο, μέσα στο Σαββατοκύριακο, τελικά δεν το έκανε και αποφάσισε να στείλει στους πρυτάνεις το νομοσχέδιο, αφού αυτό πάρει τη μορφή νομικοτεχνικού κειμένου.

Ηδη, όμως, οι αντιδράσεις αναφύονται, καθώς τα ΑΕΙ-ΤΕΙ θα πρέπει σχεδόν βίαια κι επιτακτικά να περάσουν σε μια νέα εποχή. Σε αυτήν την εποχή είναι βέβαιον ότι τα ανώτατα ιδρύματα θα δεχτούν έναν ισχυρό αποδεκατισμό από τον "Καλλικράτη" που έρχεται.

Στο υπ. Παιδείας συστήθηκε ειδική επιτροπή εμπειρογνωμόνων, υπό τον πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας (Ε.ΣΥ.Π.), με στόχο την εισήγηση προς την υπουργό των αναγκαίων αλλαγών στον χάρτη της ανώτατης εκπαίδευσης, ύστερα από διάλογο και διαβούλευση με τα ιδρύματα.

Ο νέος χάρτης θα διαμορφωθεί με Προεδρικό Διάταγμα, μετά την ψήφιση του νέου νόμου-πλαισίου τον ερχόμενο Σεπτέμβρη.

Το Συμβούλιο Διοίκησης
Σε κάθε ΑΕΙ θα θεσμοθετηθεί Συμβούλιο Ιδρύματος. Οι βασικές του αρμοδιότητες είναι ελεγκτικές και εγκριτικές συγκεκριμένων πράξεων της διοίκησης του ιδρύματος. Παράλληλα, το Συμβούλιο έχει την τελική έγκριση του στρατηγικού πλαισίου ανάπτυξης των ιδρυμάτων.

Το Συμβούλιο κάθε ιδρύματος αποτελείται από 7 καθηγητές, εκλεγμένους για τετραετή θητεία από τους καθηγητές του ιδρύματος, 7 εξωτερικά μέλη που επιλέγονται για τετραετή θητεία από τους εκλεγμένους καθηγητές του Συμβουλίου και έναν φοιτητή εκλεγμένο από ενιαίο ψηφοδέλτιο για ετήσια θητεία, με καθολική ψηφοφορία των ενεργών φοιτητών του τμήματος.

Ο ρόλος του πρύτανη
Το Συμβούλιο του Ιδρύματος, ύστερα από διεθνή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, εκλέγει τον/την πρύτανη/πρόεδρο ΤΕΙ για 3ετή θητεία.

Μία επιτροπή διερεύνησης, αποτελούμενη από καθηγητές του ιδρύματος, έχει την ευθύνη της πρόσκλησης και της διερεύνησης για την υποβολή υποψηφιοτήτων και, ύστερα από δημόσια ακρόασή τους, εισηγείται τους υποψηφίους στο Συμβούλιο με βάση κυρίως την επιστημονική αναγνώριση αλλά και τη διοικητική του/της εμπειρία. Το Συμβούλιο εκλέγει τον πρύτανη/πρόεδρο με φανερή ψηφοφορία.

Οι σχολές
Καθίσταται ως βασική διοικητική και ακαδημαϊκή μονάδα σε κάθε ίδρυμα η σχολή. Κάθε σχολή οργανώνει διαφορετικά προγράμματα σπουδών και απονέμει τα αντίστοιχα πτυχία.

Οι σχολές μπορούν επίσης να οργανώνουν ενιαίο πρόγραμμα σπουδών στο πρώτο έτος, ώστε να εισάγονται οι φοιτητές σε σχολές και να εντάσσονται στα προγράμματα σπουδών μετά το πρώτο έτος. Οι σχολές διοικούνται από τον κοσμήτορα/διευθυντή, την κοσμητεία/διεύθυνση της σχολής και τη γενική συνέλευση. Η κοσμητεία/διεύθυνση αποτελείται από τον κοσμήτορα, τους διευθυντές των προγραμμάτων σπουδών της σχολής και έναν εκλεγμένο εκπρόσωπο των φοιτητών.

Οι χορηγίες
Τα πανεπιστημιακά ιδρύματα μπορούν να ιδρύουν και να διατηρούν επώνυμες έδρες διδασκαλίας και έρευνας (από κληροδοτήματα, χορηγίες κ.λπ.) ύστερα από έγκριση των ακαδημαϊκών τους οργάνων.

Διοικητική ευελιξία
Για την ενίσχυση της διοικητικής ευελιξίας, σε κάθε ΑΕΙ ιδρύεται με ΠΔ ειδικό νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου υπό την εποπτεία του συμβουλίου του ιδρύματος. Πρόεδρος του ΝΠΙΔ ορίζεται ένας εκ των αναπληρωτών πρυτάνεων/προέδρων, επιλογής του πρυτάνεως/προέδρου.

Το ΝΠΙΔ του ιδρύματος διαχειρίζεται και αξιοποιεί τους πόρους των ερευνητικών και αναπτυξιακών προγραμμάτων και της κινητής και ακίνητης περιουσίας του και την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνάς του.

Για την καλύτερη αξιοποίηση, τη βελτίωση της απόδοσης και της ποιότητας των υπηρεσιών δύναται να ανατίθενται στο ΝΠΙΔ και υπηρεσίες προς φοιτητές (φοιτητικές εστίες, εστιατόρια, κυλικεία κλπ.)

Καθηγητές
Κάθε πέντε χρόνια θα ελέγχονται από ειδικές επιτροπές κρίσης

Το διδακτικό και ερευνητικό έργο στα ΑΕΙ ασκείται από τρεις κατηγορίες διδασκόντων: τους καθηγητές, τους αναπληρωτές και τους επίκουρους. Οι καθηγητές και αναπληρωτές εκλέγονται ως μόνιμοι. Οι επίκουροι εκλέγονται για τετραετή θητεία, με δυνατότητα ανανέωσης για άλλη μία θητεία ύστερα από κρίση. Η εξέλιξή τους στη βαθμίδα του αναπληρωτή γίνεται με ανοικτή διαδικασία. Τα ΑΕΙ μπορούν, επίσης, να αναθέτουν τη διδασκαλία μαθημάτων σε εντεταλμένους διδασκαλίας με ατομικές, ανανεώσιμες, συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, πλήρους απασχόλησης, διάρκειας ενός έως τριών ακαδημαϊκών ετών και με ανώτατο συνολικό όριο τα 5 έτη.

Οι μόνιμοι καθηγητές αξιολογούνται κάθε 5 χρόνια ως προς το επιστημονικό, ερευνητικό και εκπαιδευτικό τους έργο από ειδικές επιτροπές κρίσης, όπως καθορίζεται στον Οργανισμό του ιδρύματος. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης κοινοποιούνται στον αξιολογούμενο και στον οικείο κοσμήτορα. Ο κοσμήτορας προτείνει στο Συμβούλιο, με βάση τα αποτελέσματα της αξιολόγησης, συγκεκριμένες επιβραβεύσεις στους καθηγητές που διακρίνονται. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις αρνητικής αξιολόγησης οι καθηγητές είναι δυνατόν, με απόφαση του κοσμήτορα, να έχουν συγκεκριμένες ακαδημαϊκές επιπτώσεις.

Προϋπόθεση για εξέλιξη
Η σύνδεση της αξιολόγησης με την πορεία των καθηγητών καθίσταται άρρηκτη. Βασική προτεραιότητα είναι η προώθηση και η παροχή κινήτρων σε καθηγητές πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Συστήνεται γι' αυτό νέα κατηγορία καθεστώτος απασχόλησης, αυτή της "πλήρους και αποκλειστικής" απασχόλησης που θα λαμβάνει και πλήρη αμοιβή.

Πώς εκλέγονται
Οι καθηγητές επιλέγονται από επιτροπές επιλογής καθηγητών που αποτελούνται από 7 μέλη, καθηγητές ή αναπληρωτές καθηγητές, εκ των οποίων 3 είναι καθηγητές ή αντίστοιχης βαθμίδας ερευνητές ιδρύματος της αλλοδαπής και σε ειδικά αιτιολογημένες περιπτώσεις από άλλο ίδρυμα της ημεδαπής. Τα μέλη των επιτροπών επιλογής καθηγητών ορίζονται με κλήρωση, η οποία διεξάγεται σε συνεδρίαση της κοσμητείας/διεύθυνσης από καταλόγους εσωτερικών και εξωτερικών μελών. Οι κατάλογοι είναι τετραετούς διάρκειας, συντάσσονται από την κοσμητεία/διεύθυνση της σχολής ανά ειδικότερο γνωστικό πεδίο και εγκρίνονται από το Συμβούλιο του ιδρύματος.

Με ευρωπαϊκά πρότυπα
Τρεις κύκλοι σπουδών και ακαδημαϊκές μονάδες

Οι σπουδές στην ανώτατη εκπαίδευση οργανώνονται στους 3 κύκλους του ευρωπαϊκού χώρου ανώτατης εκπαίδευσης.

Ο πρώτος κύκλος συνίσταται στην παρακολούθηση ενός προγράμματος σπουδών και περιλαμβάνει μαθήματα που αντιστοιχούν κατ' ελάχιστον σε 180 ακαδημαϊκές μονάδες (α.μ.). Ενα έτος αντιστοιχεί τουλάχιστον σε 60 α.μ.

Ενα ίδρυμα μπορεί να οργανώνει και προγράμματα σύντομου κύκλου σπουδών, ως μέρος του πρώτου κύκλου σπουδών ή συνδεδεμένα με αυτόν, που αντιστοιχούν κατ' ελάχιστο σε 60 και κατά ανώτατο όριο σε 120 α.μ. και οδηγούν στην απονομή διπλώματος σύντομου κύκλου.

Με ΠΔ ορίζεται το σύνολο των ακαδημαϊκών μονάδων ανά γνωστικό πεδίο και τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης. Κύριο κριτήριο για τον προσδιορισμό των α.μ. κάθε προγράμματος αποτελούν οι αντίστοιχες εξελίξεις στον ευρωπαϊκό χώρο ανώτατης εκπαίδευσης.

Ο δεύτερος κύκλος συνίσταται στην παρακολούθηση μεταπτυχιακών σπουδών και περιλαμβάνει μαθήματα που αντιστοιχούν σε 60 έως 120 α.μ.

Ο τρίτος κύκλος είναι οι διδακτορικές σπουδές. Μπορεί να περιλαμβάνει μαθήματα που αντιστοιχούν κατ' ελάχιστο σε 60 και κατά μέγιστο σε 120 α.μ., καθώς και την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής.

Για κάθε υποψήφιο διδάκτορα διορίζεται τριμελής συμβουλευτική επιτροπή. Η τελική αξιολόγηση της διατριβής γίνεται από διμελή επιτροπή εξέτασης. Το ένα μέλος είναι καθηγητής του ιδρύματος και το άλλο ιδρύματος του εξωτερικού και σε εξαιρετικές περιπτώσεις άλλου ιδρύματος της ημεδαπής.

Μονάδα Διασφάλισης της Ποιότητας
Οι διαδικασίες αξιολόγησης της ποιότητας που έχουν εισαχθεί από το 2005 γίνονται πιο αποτελεσματικές. Από συμβουλευτικές για τα ιδρύματα και τις διοικήσεις τους οι διαδικασίες αξιολόγησης μετατρέπονται σε διαδικασίες πιστοποίησης: α) των προγραμμάτων σπουδών και β) των εσωτερικών συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας κάθε ιδρύματος

Για τον λόγο αυτό διευρύνονται οι αρμοδιότητες της Μονάδας Διασφάλισης της Ποιότητας (ΜΟΔΙΠ) κάθε ιδρύματος, ώστε να αποτελέσει το όργανο της διοίκησης κάθε ιδρύματος που σχεδιάζει, αναπτύσσει και συντονίζει τις εσωτερικές διαδικασίες διασφάλισης της ποιότητας και υποστηρίζει τις διαδικασίες εξωτερικής πιστοποίησης.

Η ανεξάρτητη Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας (ΑΔΙΠ) που θεσμοθετήθηκε το 2005 μετεξελίσσεται και αναλαμβάνει την αρμοδιότητα για την πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών και των εσωτερικών συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας των ιδρυμάτων.

Κέντρα Αριστείας
Για την επιβράβευση και υποστήριξη βέλτιστων πρακτικών ποιότητας και καινοτομίας εντός των ΑΕΙ θεσμοθετούνται διαδικασίες αξιολόγησης για την ανακήρυξη ακαδημαϊκών μονάδων (Προγράμματα Σπουδών, Σχολών, ΑΕΙ) ως Κέντρων Αριστείας.

Κίνητρα
Σύνδεση χρηματο- δότησης με αξιολόγηση

Για τη βελτίωση της απόδοσης των ιδρυμάτων και την εισαγωγή κινήτρων στη λειτουργία τους, η δημόσια χρηματοδότηση (τακτικός προϋπολογισμός, Π.Δ.Ε. και νέες θέσεις προσωπικού) κατανέμεται στα ιδρύματα με βάση αντικειμενικά κριτήρια και δείκτες και διακρίνεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος κατανέμεται στα ιδρύματα με βάση τον αριθμό των ενεργών φοιτητών που εγγράφονται σε αυτό και το κόστος σπουδών ανά φοιτητή.

Το υπόλοιπο κατανέμεται στα ιδρύματα με βάση τους δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων και σύμφωνα με τον βαθμό επίτευξης των στόχων που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ της πολιτείας και των ιδρυμάτων. Κάθε ίδρυμα επιλέγει τους δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων με βάση τους οποίους επιθυμεί να αξιολογηθεί, ώστε, παράλληλα με τη βελτίωση της απόδοσης και της αποτελεσματικότητας, διασφαλίζεται η δυνατότητα των ιδρυμάτων να διαφοροποιούν τη στρατηγική ανάπτυξής τους.

Φοιτητές
Τέλος στους "αιώνιους" και ανατροπή στο άσυλο

Φοιτητική ιδιότητα
Η φοιτητική ιδιότητα διατηρείται με την εγγραφή των φοιτητών σε κάθε εξάμηνο. Χάνεται σε περίπτωση μη εγγραφής σε δύο συνεχόμενα εξάμηνα. Οι φοιτητές που αποδεδειγμένα εργάζονται δύνανται να εγγράφονται με καθεστώς μερικής φοίτησης.

Μετά το ν+2 για φοιτητές πλήρους φοίτησης και μετά το 2ν για φοιτητές μερικής φοίτησης, οι όροι και οι προϋποθέσεις για διατήρηση της φοιτητικής ιδιότητας ορίζονται από τα ιδρύματα.

Συμμετοχή στη διοίκηση
Οι εκπρόσωποι των φοιτητών στα όργανα διοίκησης των ιδρυμάτων εκλέγονται από ενιαίο ψηφοδέλτιο με άμεση, καθολική, ταξινομική και μυστική ψηφοφορία από το σύνολο των ενεργών φοιτητών.

Για τη διασφάλιση της συμμετοχής των φοιτητών στη λειτουργία του ιδρύματος, τα ιδρύματα δύνανται να συγκροτούν:

α) συμβούλιο φοιτητικής μέριμνας σε επίπεδο ιδρύματος

β) συμβούλια σπουδών ανά σχολή ή/και πρόγραμμα σπουδών

Στα συμβούλια αυτά, με γνωμοδοτικό χαρακτήρα, η συμμετοχή φοιτητών ανέρχεται στο 40%. Οι λεπτομέρειες ορίζονται στον Οργανισμό και τον Εσωτερικό Κανονισμό των ιδρυμάτων.

Συνήγορος του Φοιτητή
Τα ιδρύματα συγκροτούν υπηρεσία Συνηγόρου του Φοιτητή για την επίλυση διαφορών με το ίδρυμα και τη διοίκησή του.

Ατοκα δάνεια
Με υπουργική απόφαση ορίζονται οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση άτοκων δανείων σε φοιτητές πρώτου κύκλου σπουδών ή σε ορισμένες άλλες κατηγορίες φοιτητών, από πιστωτικά ιδρύματα της χώρας με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου και δυνατότητα τμηματικής αποπληρωμής του δανείου μετά την έναρξη απασχόλησής τους ή την απόκτηση ατομικού εισοδήματος.

Πανεπιστημιακό άσυλο
Πλήρης και πιστή εγγύηση της επιστημονικής ελευθερίας και της ελευθερίας της έκφρασης μέσα στα ΑΕΙ. Απομάκρυνση από το μοντέλο χωροταξικού ορισμού και επιστροφή στις ρίζες του ασύλου.
Πηγη:http://e-go.gr/